به گزارش پایگاه خبری اخبار معاصر با تائید دست کم دو واکسن مدرنا و فایزر موجی از خوشبینی در مردم دنیا شکل گرفت اما سازمان جهانی بهداشت همچنان به در دسترس بودن واکسن برای همه مردم دنیا در آینده نزدیک خوشبین نیست.
سعید نمکی وزیر بهداشت و درمان کشورمان هم درباره واکسن ایرانی کرونا خوشبین است و حتی خبر از معرکهای میدهد که در آینده نزدیک این واکسن به پا خواهد کرد. اگرچه بسیاری از جمله معاون مستعفی تحقیقات وزارت بهداشت این خوشبینی را نداشتند و ترجیح دادند استعفا کنند.
در تازهترین خبر، رئیس کمیته علمی ستاد کرونا گفت: اگر بتوانیم فاز سوم انسانی را در اردیبهشت ۱۴۰۰ در ایران شروع کنیم تا ۳ ماه بعد از آن درگیر این فاز خواهیم بود؛ بدینترتیب احتمالا مهر سال ۱۴۰۰ بتوانیم واکسیناسیون جمعی را در کشور آغاز کنیم.
در دو سه ماه اخیر کرونا دوباره در نیمکره شمالی اوج گرفته است و هر روز جان افراد بسیاری را میگیرد اما جهان به تلاش محققان چشم دوخته است؛ هرچند بر اساس وعدهها ابتدای ۲۰۲۲ زودترین زمان برای بازگشت به زندگی عادی است.
برخی از دولتها به مردمانشان نوید پیشخرید کردن این واکسن را میدهند، از جمله ایران. مقامات وزارت بهداشت میگویند برنامه گسترده سازمان جهانی بهداشت برای توزیع برابر واکسن کرونا، نهایتا ۲۰ درصد مردم هر کشور را واکسینه میکند اما رئیس کمیته علمی ستاد کرونا این عدد را پایینتر میداند: «این سازمان با تشکیل اتحادیهای تلاش کرده است برای حدود ۱۰ درصد افراد در معرض خطر هر کشور از طریق کشورهای تولیدکننده واکسن تهیه کند بنابراین در همین حد احتمالا شرکتها به ما واکسن میدهند آن هم اگر آمریکا مانع نشود!»
مینو محرز، عضو کمیته علمی مبارزه با کرونا هم از ورود واکسن ایرانی به چرخه نظام سلامت ایران در دو سه ماه آینده خبر داده است. هرچند که شب گذشته دکتر رضا ملکزاده، معاون تحقیقات وزیر بهداشت در متن استعفای خود، دستیابی به واکسن کرونا در ایران را زیر سوال برد.
هیچیک از واکسنهای ایران وارد فاز انسانی نشده است
اما واکسنهای ایرانی اکنون در چه مرحلهای هستند؟ دکتر مصطفی قانعی رئیس کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در گفتگو با خبرنگار همشهری آنلاین گفت: هیچیک از واکسنهای ایران وارد فاز انسانی نشده و مجوز آزمایش انسانی برای آنها صادر نشده است و احتمال دارد یکی از این واکسنها اواخر آذر مجوز بگیرد. چندین شرکت در حال تهیه و تولید واکسن کرونا هستند و از این میان چهار شرکت کارشان از بقیه جلوتر است.
وی درباره مراحل فاز انسانی توضیح داد: فاز انسانی سه مرحله دارد. در فاز یک، واکسن روی ۱۰ نفر تست میشود و فقط نشان میدهد این واکسن موجب عارضه جدی نمیشود. فاز دو روی چند صد نفر تست میشود و فاز سه روی چندین هزار نفر تست میشود. بین هر مرحله فاصلهای وجود دارد یعنی از انجام اولین تزریق حداقل یک ماه زمان لازم است تا کارایی واکسن مشخص شود و اگر واکسنی فاز اول را با موفقیت پشت سر گذاشت، وارد مرحله بعد میشود که آن هم یک ماه زمان میبرد تا نتایجش مشخص شود و بعد از آن فاز سوم شروع میشود.
قانعی درباره زمان اجرای فاز اول کارآزمایی بالینی واکسنهای کرونای ایرانی گفت: احتمال دارد اواخر آذر مجوز کارآزمایی بالینی فاز اول برای این واکسنها صادر شود و اگر همه این مراحل با موفقیت پشت سر گذاشته شود در اردیبهشت ۱۴۰۰ فاز سه انسانی شروع میشود. از آنجا که واکسنهایی که در ایران تولید میشود همانهایی است که در چین، هند، آمریکا و... نیز تولید میشود و متفاوت از آنها نیست و عوارض احتمالی آنها هم مشخص شده است این احتمال وجود دارد واکسن ایرانی اگر یک مرحله تست شود و عارضهای نداشته باشد، تصمیم گرفته شود برخی از فازها حذف شود و بدینترتیب مراحل کار با سرعت بیشتری پیش رود و بتوانیم زودتر تزریق آن را شروع کنیم.
زمان احتمالی واکسیناسیون جمعی در ایران
رئیس کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا در پاسخ به این سوال که واکسن ایرانی کرونا چه زمان به تولید انبوه میرسد و میتوان تزریق آن را شروع کرد به همشهری آنلاین گفت: اگر بتوانیم فاز سوم انسانی را در اردیبهشت ۱۴۰۰ در ایران شروع کنیم تا ۳ ماه درگیر این فاز خواهیم بود؛ بدینترتیب احتمالا مهر سال ۱۴۰۰ بتوانیم واکسیناسیون جمعی را در کشور آغاز کنیم.
قانعی درباره شرایط و چگونگی شرکت داوطلبان در این طرح تحقیقی گفت: هرکس که پروژه تحقیق انسانی را مینویسد از داوطلبان برای تست دعوت میکند. کمیته اخلاق کشوری شیوه این کار را بسیار دقیق مینویسد. فرد باید رضایت آگاهانه بدهد و بداند که در کار تحقیقی وارد شده است. همه این افراد در مقابل هر حادثهای بیمه میشوند که چنانچه عوارضی رخ داد تا آخر عمر بتوانند رایگان درمان شوند. هر طرحی تا مجوز اخلاق نگیرد اجازه تحقیق ندارند و بعد که اجازه تحقیق پیدا کردند باید تمام شرایط را رعایت کنند. اینها قوانین بینالمللی است و فقط مخصوص ایران نیست و همه این دادهها را ایران بعدا در تعاملات بینالمللی باید ارائه کند یعنی اگر بخواهد واکسن تولیدشده را به کشور دیگری بفروشد باید تمام این مدارک را به آن شرکت ارائه دهد.
مشکلات موجود بر سر راه واردات واکسن کرونا
قانعی در مورد مشکلات موجود بر سر راه واردات واکسن کرونا نیز به همشهری آنلاین گفت: مثلا واکسنی که فایزر ادعا کرده ساخته است برای نگهداری به زنجیره سرد منفی ۷۰ درجه سانتیگراد نیاز دارد و این نشان میدهد برای واکسیناسیون کل کشور به تجهیزات خاصی برای انتقال نیاز داریم وگرنه نمیتوانیم همه را واکسینه کنیم. برای نگهداری واکسن مدرنا به دمای منفی ۲۰ درجه سانتیگراد نیاز است، بنابراین باید ببینیم واکسنهای تولیدشده در دنیا چه شرایط و ویژگیهایی دارند، تهیه هر کدام با چه هزینهای تمام میشود و به چه زیرساختهایی نیاز دارند. به نظر میرسد در کشور ما، استفاده از واکسن کشته شده (شیوه سنتی تولید واکسن و نه واکسنهای مدرن فایزر، مدرنا و آکسفورد) مقرون به صرفهترین راه باشد و مدرنترین آن که در ایران در دست تولید است مثل همان است که در آمریکا تولید میشود.
وی گفت: سازمان بهداشت جهانی برای واکسینه شدن همه مردم جهان اقداماتی را انجام داده و وارد عمل شده است. این سازمان با تشکیل اتحادیهای تلاش کرده است برای حدود ۱۰ درصد افراد در معرض خطر هر کشور از طریق کشورهای تولیدکننده واکسن تهیه کند بنابراین در همین حد احتمالا شرکتها به ما واکسن میدهند آن هم اگر آمریکا مانع نشود. قطعا این مقدار واکسن پاسخگوی جمعیت ۸۰ میلیونی ما نیست خصوصا که برای هر فرد به ۲ دوز واکسن نیاز است یعنی در واقع ۱۶۰ میلیون دوز واکسن نیاز داریم، لذا برای واکسیناسیون جمعی هیچ چارهای جز تولید داخل نداریم.
هادی بردبار
انتهای پیام