از بازار شایعات تا واقعیت‎های منا + تصاویر

اخبار معاصر: حج امسال اتفاقاتی را به دنبال داشت و هر چه جلوتر آمد بی کفایتی آل سعود را در اداره مراسم حج بیشتر نشان داد. اتفاقی که حالا همه کاربران شبکه‎های اجتماعی از ملیت‎های مختلف برای اعتراض به آل سعود با آن همراه شده‎اند.

کشته شدن بیش از هزار و سیصد زائر خانه خدا ارمغان بی‎کفایتی آل سعود در فاجعه تلخ و مرگبار منا بود که هفته گذشته اتفاق افتاد و در این بین حدود 133 نفر زائر ایرانی بودند. اتفاقی دردناک که علاوه بر تأثر جهان اسلام سایرین را هم  نسبت به این اتفاق تحت تأثیر قرار داد.

فضای مجازی از همان لحظات ابتدایی با حجم بالایی از پیام‎ها مواجه بود که در رابطه با این اتفاق شکل گرفت. از اخبار رسمی و ضد و نقیض خبرگزاری‎ها گرفته تا راه اندازی کمپین‎های اعتراضی و...

اما ورود شبکه‎های اجتماعی به این اتفاق مثل خیلی از موضوعات دیگر نکته‎هایی داشت که بعضی مثبت و تاثیر گذار و متاسفانه تعدادی جای تأمل دارد.در ادامه مروری داریم بر اتفاقات این چند روزه شبکه‎های اجتماعی:

راه اندازی کمپین‎ها
در مقابل  # بی کفایتی ال سعود، # گرفتن- مدیریت- حج- از- ال- سعود، # ال- سعود-بی لیاقت- است

از جمله هشتگ‎هایی است که مورد توجه کاربران شبکه‎های اجتماعی قرار گرفته تا از طریق ارسال مطالب مرتبط صدای اعتراض خود را نسبت به بی کفایتی آل سعود در مدیریت مناسک حج به گوش جهانیان برسانند.

خبرهای ضد و نقیض از اسامی کشته شده‎ها

زمانی که خبر اولیه حادثه مخابره شد تا چند ساعت و حتی تا همین الان که ممکن است آمار جابجا شود، اسامی تعدادی از کشته شده‎ها در خبرگزاری‎ها منتشر شد، بلافاصله بعد از این خبر گروه‎های تلگرامی بسیاری این خبر را باز نشر کردند.

احساسی عمل کردن با بعضی موضوعات به بهانه همدردی و همراهی همان اندازه که می‎تواند برای ارسال کننده پیام به جهت این فکر که کار مثبتی انجام داده حس خوبی داشته باشد می‎تواند برای خواننده آن که در دل ماجرا است سخت باشد و حس بدی بدهد

قطعا نگرانی و اندوه کسانی که زائری در بین حجاج داشتند آنقدر زیاد بوده که خودشان برای گرفتن خبر از عزیزشان اقدام کنند و با توجه به در دسترس بودن رسانه‎های رسمی و معتبر این کار برای هرکسی مقدور است. بنابراین بازشر چند باره اسامی کشته شده‎ها در بعضی از گروه‎ها که چه بسا از همین خانواده‎ها هم در آن هستند می‎تواند تنها یادآوری و دردی باشد برای آنها.

احساسی عمل کردن با بعضی موضوعات به بهانه همدردی و همراهی همان اندازه که می‎تواند برای ارسال کننده پیام به جهت این فکر که کار مثبتی انجام داده حس خوبی داشته باشد می‎تواند برای خواننده آن که در دل ماجرا است سخت باشد و حس بدی بدهد.

اخبار ضد و نقیض از بودن اسم غضنفر رکن آبادی، سفیر سابق ایران در لبنان در بین کشته شده‎ها بارها در پیام‎ها آورده شد در حالیکه هنوز هیچ منبعی به شکل موثق از صحت و رد آن اطلاع نداشت و هر چند دقیقه یکبار فقط این خبر به شکل‎های مختلف در گروه‎ها منتشر می‎شد.

بسته شدن صفحه اینستاگرام ملک سلمان

کاربران ایرانی که با خبر حادثه منا به شدت در شبکه‎های اجتماعی فعال بودند، با ادعای عربستان مبنی بر مقصر بودن حجاج ایرانی به صفحه منتسب به شاه عربستان رفتند و با تعداد بالایی کامنت اعتراض خود را به بی کفایتی عربستان عنوان کردند. پس از هجمه شدید کاربران در پی محکومیت آل سعود صفحه منتسب به شاه عربستان در اینستاگرام به روی عموم بسته شد.

همدردی چهره‎ها و کاربران

خیلی از هموطنان عکس پروفایل خود را سیاه کردند و یا با تصاویر مرتبط همدردی و ناراحتی خود را با این اتفاق تلخ اعلام داشتند. بعد از پیام تسلیت رهبری، پوسترهای زیادی با جملات ایشان در وصف زائران کشته شده در این اتفاق طراحی شد. صفحه اینستاگرام پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت ‎الله خامنه‎ای نیز پوستری را با عنوان «مهاجر الی الله» طراحی کرده که کاربران زیادی پروفایل خود را با این طرح تغییر دادند.

در این چند روز طرح‎های گرافیکی، شعر، دلنوشته و.... بسیاری در فضای مجازی منتشر شده که نشان از غم و ناراحتی مردم از این حادثه دارد.

همراه با کاربران شبکه‎های اجتماعی هنرمندان، ورزشکاران و سیاستمداران هم این اتفاق ناگوار را تسلیت گفتند و برای خانواده آنان صبر را از خداوند منان خواستار شدند. عزت الله ضرغامی، علی مطهری، امیر جعفری، علیرضا دبیر، هادی ساعی، مهدی یراحی، علی لهراسبی، محمد رضا طاهری، رامبد جوان، امین حیایی، ساره بیات و.... بسیاری دیگر از چهره‎ها در صفحات خود با پست‎هایی که یا عکسی سیاه را نشان می‎داد و یا تصاویری از حادثه منا، در جملاتی تأثر خود را اعلام کردند.

بازار شایعات در هر شرایطی داغ است

*از شایعاتی که عنوان شد و خوشبختانه سریع متوقف شد خبر فوت علی ضیاء مجری صدا و سیما بود که امسال به حج رفته. علی ضیا در پستی اینستاگرامی با بیان این موضوع که در این شرایط نمی‎خواسته مطلبی بگذارد خبر سالم بودنش را داده بود.

*از نیمه‎های روز جمعه تصاویری از شبکه خبر با این زیر نویس که مدارس و ادارات شنبه تعطیل است منتشر شد و کم‎تر از یک ساعت طرح‎های متفاوت با این موضوع منتشر شد؛ به دلیل اینکه تصویر گوینده شبکه خبر در عکس بود خیلی‎ها بدون توجه به این که تصویر می‎تواند فتوشاپ باشد موضوع را باور کردند. اما از آنجا که این دست شایعات کم اتفاق نمی‎افتد خیلی از مردم برای اطمینان بیشتر از رسانه‎های معتبر کمک گرفتند.

کاربران ایرانی که با خبر حادثه منا به شدت در شبکه‎های اجتماعی فعال بودند، با ادعای عربستان مبنی بر مقصر بودن حجاج ایرانی به صفحه منتسب به شاه عربستان رفتند و با تعداد بالایی کامنت اعتراض خود را به بی کفایتی عربستان عنوان کردند. پس از هجمه شدید کاربران در پی محکومیت آل سعود صفحه منتسب به شاه عربستان در اینستاگرام به روی عموم بسته شد.

منظور از عنوان کردن این دو شایعه اتفاقی است که با وجود این همه تذکر همچنان تکرار می‎شود و پخش کننده‎ها هنوز هم به عواقب آن فکر نمی‎کنند؛ خواه شایعه فوت کسی باشد که قطعا خانواده‎ای را نگران می‎کند یا تعطیلی مدارس که آن هم عواقب خود را دارد؛ اما حداقل‎ترین اتفاق در هر شایعه‎ای عدم اطمینان است.

جوک برای حادثه‎ای که همه را متأثر کرد؟!

ظاهرا تلخی یک اتفاق هر اندازه هم که زیاد باشد با زهم عده‎ای برای ساختن جوک آمادگی دارند!
بعد از اتفاقِ افتادن جرثقیل و کشته شدن تعدادی از زائران حادثه منا و چند اتفاق دیگر که در حج امسال افتاد جوک‎هایی در شبکه‎های اجتماعی مطرح شد که خوشبختانه چندان همه گیر نشد؛ اتفاق منا هم با وجود این همه ناراحتی که داشت متأسفانه در ادامه همان پیام‎ها موضوعی برای ساختن جوک شد.

جوک‎هایی که با محتوایی بدون فکر در گروه‎ها منتشر می‎شود، غافل از اینکه در همین ارسال کردن‎های بدون فکر این پیام‎ها به دست خانواده‎هایی می‎رسد که عزیزانشان را در این اتفاق از دست دادند. مثل اتفاقی که در مورد دو نوجوانی که در جده دچار مشکل شده بودن افتاد و راه افتادن جوک‎ها باعث ناراحتی و اعتراض خانواده‎هایشان شد.

در هر حال اتفاقی که در منا افتاد تلخ و دردناک است و هر انسانی را که احساس داشته باشد فارغ از مسلمان بودن آزرده می‎کند؛ اینکه شبکه‎های اجتماعی بستری است برای حضور بی واسطه مردم در یک ماجرا است هم نکات مثبت دارد و هم منفی.

همه گیری این شبکه‎ها در همراهی مردم نقش مهمی دارد و وسیله‎ای است برای جریان سازی‎هایی که می‎تواند اثر گذار باشد؛ مانند همین همدردی‎ها و همراهی‎هایی که در این چند روز در شبکه‎های اجتماعی شکل گرفت.

 اما فراموش نکنیم ارسال پیام‎های مرتبط با این موضوع هم شرایط خودش را دارد؛ عده‎ای از همین کاربران شبکه‎های اجتماعی داغدار عزیزانشان هستند و پرداختن بیش از حد و نامربوط به این موضوع نه تنها برایشان چندان خوشایند نیست بلکه می‎تواند دردناک هم باشد.

انتهای پیام/

منبع: تبیان