ثبات اقتصادی با یکسان‌سازی نرخ ارز

دولت خودش مبنای نرخ ارز را روی 11 هزار تومان برای سال 1400 گذاشته است اما براساس چه معیاری این مبنا را گذاشته است، مشخص نیست؟ احتمال دارد دولت نرخ دلار 4200 تومانی را حذف کند که باید برای آن جایگزینی هم پیدا کند.

البته حذف دلار 4200 تومانی یک اقدام سازنده و مثبت است زیرا هم اکنون کالاهایی که با دلار 4200 تومانی وارد کشور می‌شوند، عرضه آنها در بازار با نرخ ارز آزاد است.

افزایش نرخ تورم با در نظر گرفتن رشد نقدینگی و پایه پولی در سال آینده بعید است اما دولت باید به این نکته مهم توجه کند که تحقق بودجه سال 1400 باید بدون در نظر گرفتن درآمدهای نفتی باشد زیرا با توجه به اعمال تحریم‌های سنگین علیه کشور و تداوم آنها نباید تحقق اقتصاد کشور را به درآمدهای نفتی وابسته کرد.یکسان‌سازی نرخ ارز و از بین رفتن دلار 4200 تومانی می‌تواند موجب کاهش شدید دلالی و واسطه گری در اقتصاد کشور شود که در نتیجه آن تقاضای کاذب حذف و شاهد قیمت‌گذاری بر اساس مبنای درست خواهیم بود.

در حقیقت آرامش اقتصادی و ثبات بخش‌های مختلف اقتصاد ایران به نفع کشور است که این امر باید هرچه زودتر رخ دهد.سیاست خارجی ایران در سال آینده و بازگشت امریکا به برجام می‌تواند موجب کاهش نرخ ارزشود احیای احتمالی برجام و حتی برداشتن بخشی از تحریم‌ها تورم روانی را کاهش خواهد داد.

از سوی دیگر با توجه به اینکه نرخ دلار در بازار روند نزولی دارد و احتمالاً این کاهش بیشتر هم می‌شود احتمال وقوع رکود عمیق در اقتصاد کشور در سال آینده وجود دارد زیرا فروشندگان حاضر به فروش کالا با قیمت پایین نیستند. از طرف دیگر احتمال کاهش نرخ دلار تا مرز16 هزار تومان وجود دارد که منوط به تلاش دولت و جلوگیری از سوءمدیریت در بازار ارز کشور است.

از منظر دیگر به‌ازای پولی که به‌دلایل مختلف در بازار خلق شده، قیمت واقعی دلار نمی‌تواند در بودجه سال 1400 حدود 11500 تومان باشد. البته درنظر گرفتن دلار25 هزار تومان برای بودجه سال آینده درست نیست. از لحاظ دخل و خرج اگر بخواهیم بودجه را تدوین کنیم می‌توانیم وابستگی بودجه به نفت را از این منظر کم کنیم.

دولت اگربخواهد درآمدها در بودجه واقعی باشد، لازم است نرخ دلار را نیز نزدیک به واقعیت تعیین کند. به‌عبارت ساده‌تر ما اگر قیمت‌های سال 97 را مبنا بگیریم، مجموع تورم 97، 98 و 99 منهای تورم کشورهای طرف مبادله، نرخ رشد ارز را مشخص می‌کند که بر همین مبنا، نرخ دلار نمی‌تواند عدد 11500 تومان باشد. درنظرگرفتن نرخ دلار غیر واقعی در بودجه سال 1400مشکلاتی ایجاد می‌کند و به بازار اطلاعات غلط می‌دهد. به‌طور مثال ما می‌گفتیم نرخ دلار 4200 تومان است؛ در‌حالی‌که در واقعیت این‌طور نبود.

به‌این‌ترتیب صف‌های طویل برای گرفتن ارزهای دولتی ایجاد شد و بعد از 3 سال تخصیص ارز دولتی، هنوز بانک مرکزی به‌دنبال ایفای تعهدات دریافت‌کنندگان ارز دولتی است. در واقع می‌توان گفت اگر نرخ ارز واقعی نباشد، حتماً صف و رانت به‌دنبال آن خواهد آمد و حتماً عدم شفافیت ایجاد خواهد شد.

بنابراین نرخ ارز در بودجه سال 1400 باید واقع بینانه درنظر گرفته شود تا شاهد افزایش نرخ تورم در اقتصاد کشور ودادن آدرس غلط به بازارهای اقتصادی نباشیم که در شرایط کنونی نرخ دلار در بودجه سال 1400 باید بین 16 تا 20 هزار تومان درنظر گرفته شود.