مقصر اصلی قطع درختان تهران

با وجود این که در ماه‌های اخیر اخبار متعددی از قطع، خشکاندن یا جابه‌جایی غیراصولی درختان در مناطق مختلف تهران در رسانه ها منتشر شده و عمده این اخبار، بازتاب زیادی را در صحن شورای شهر داشته است، اما تا کنون مدیریت شهری پایتخت برنامه ای جدی را برای تغییر رویه های اجرایی و قوانینی که منجر به قطع یا قلع و قمع درختان در حین ساخت و ساز بنا یا دیگر فرآیندهای ساختمانی و عمرانی انجام می شود، اجرا نکرده است و همچنان واردن شدن آسیب به درختان، یکی از مهمترین تهدیدات محیط زیستی در فرآیندهای توسعه شهری پایتخت محسوب می شود.

این نکته ای است که روز یکم آذر، ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران در تذکر خود در صحن علنی پارلمان شهری مطرح کرد و گفت که متاسفانه وجود ناهماهنگی‌های سیستمی بین معاونت های شهرسازی و خدمات شهری تهران، شفاف نبودن شهرداری با مردم درباره جریمه قطع یا خشکاندن درختان در هنگام صدور پروانه ساختمانی، عدم اطلاع رسانی و آموزش کافی به شهروندان درباره تخلفات مربوط به قطع درختان و نداشتن اطلاعات کافی توسط بسیاری از مالکان و سازندگان ساختمان‌ها در این خصوص، از جمله اشکالاتی است که به افزایش احتمال قطع یا خشکاندن درختان در فرآیندهای ساختمانی دامن می زند و حتما لازم است که رویه‌های اجرایی و مقررات مربوط به این مساله اصلاح شود.

امانی در حالی این تذکر را در صحن شورای شهر مطرح کرد که در بهار و تابستان امسال، اخبار متعددی درباره آسیب زدن به درختان در نقاط مختلف تهران از جمله موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، دانشگاه الزهرا (س)، باشگاه ورزشی انقلاب، بوستان محله چیذر، ساختمان تجاری خیابان ولیعصر (عج)، ساختمان پزشکان خیابان کاج و ... منتشر شده بود که در تمام موارد، مالکان و بهره‌برداران ساختمان‌ها برای بهبود وضعیت جلوه و نمای ساختمان خود یا برای انجام برخی تغییرات فیزیکی و عمرانی در محوطه های مربوطه، اقدام به قطع، خشکاندن یا جابه‌جایی غیراصولی درختان کرده بودند.

نظارت مستمر عوامل شهرداری بر آسیب دیدن درختان در فرآیندهای ساختمانی

در این میان با توجه به این که اخبار مربوط به اپیدمی قطع درختان تهران در ماه های گذشته منتشر شده بود و پیش از این نیز گزارش های متعددی از قطع درختان در فرآیندهای ساختمانی در نقاط مختلف پایتخت به گوش رسیده بود و البته عمده این اخبار هم بازتاب زیادی در شورای شهر داشتند، سوال مهمی که مطرح می شود این است که در چند ماه اخیر، اعضای شورای شهر و دیگر مسئولان مدیریت شهری پایتخت، چه تغییراتی را برای اصلاح فرآیندهای اجرایی و روال قانونی ساختمان سازی و حفظ اشجار انجام داده اند تا جلوی اپیدمی قطع و خشکاندن درختان پایتخت گرفته شود؟

این سوال را از ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران پرسیدیم و او در پاسخ به خبرنگار ایلنا گفت: متاسفانه فرآیندهای داخلی شهرداری تهران در حوزه ساخت و ساز به گونه ای است که احتمال قطع درختان در عملیات ساختمانی را افزایش می‌دهد، زیرا سالانه چند هزار فقره نوسازی یا ساخت واحد مسکونی جدید در تهران انجام می شود که در بسیاری از موارد، با درختان موجود در ملک تعارض پیدا می کند و شهروندان ناچار می شوند که درختان را قطع یا جابه‌جا کنند یا انجام عملیات ساخت و ساز باعث خشک شدن درختان می شود و نکته مهم این است که تمام این موارد، با صدور پروانه رسمی یا دریافت گواهی از شهرداری انجام می شود.

وی افزود: با وجود این که عوامل شهرداری تهران نظارت مستمری روی تمام فرآیندهای ساختمانی‌ دارند که به درختان آسیب زده‌اند، اما نکته اینجاست که آنها در طول اجرای این فرآیندها ایرادی از سازندگان ساختمان ها نمی گیرند، ولی وقتی مرحله پایان کار فرامی‌رسد، شهرداری های مناطق یا دیگر دستگاه های نظارتی شهرداری تهران به سازندگان یا مالکان ساختمان ها درباره قطع، جابه‌جایی یا خشکاندن درختان ایراد می گیرند و از آنها می خواهند که جریمه بپردازند.

نماینده پارلمان شهری پایتخت در کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری ها تاکید کرد: مجموع این مسائل نشان می دهد که مدیریت شهری تهران مقصر اصلی تمام اقداماتی است که در فرآیندهای ساختمانی، باعث قطع، جابه‌جایی یا خشکاندن درختان می شود، زیرا عملا وجود اشکالات اجرایی، خلأهای قانونی، ناهماهنگی‌ها و اطلاع رسانی ناکافی به شهروندان است که آسیب دیدن درختان در حین احداث، نوسازی یا بازسازی یک بنا را به همراه دارد. بنابراین مردم در این زمینه به هیچ وجه مقصر نیستند، اما شهرداری جرایم مربوط به قطع درختان در فرآیندهای ساختمانی را از مردم می گیرد.

لزوم توجه ویژه به حفظ درختان در پیوست محیط‌زیستی پروانه‌های ساختمانی

امانی با تاکید بر لزوم ایجاد پیوست محیط زیستی برای تمام پروانه های ساختمانی و مجوزهای مربوط به بازسازی و نوسازی بناها در تهران گفت: ما باید برای تمام پروانه های ساختمانی و مجوزهایی که برای بازسازی و نوسازی بناها در سطح شهر تهران صادر می کنیم، یک پیوست چند بعدی را در نظر بگیریم که یکی از ابعاد آن به طور ویژه مربوط به مساله قطع، جابه‌جایی یا خشکاندن درختان در حین فرآیند ساخت و ساز باشد.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: در این پیوست باید تعداد درختان موجود در هر ملک، پیش از شروع به کار فرآیند ساختمانی معلوم شود و با بررسی های کارشناسی دقیق مشخص شود که در حین احداث، بازسازی یا نوسازی یک بنا، کدام درختان موجود در هر ملک را می توان در فصل مناسب جابه‌جا کرد و کدام درختان در هیچ شرایطی نباید قطع یا جابه‌جا شوند و باید در حین فرآیند ساختمانی به خوبی از آنها مراقبت شود.

نماینده مردم تهران در پارلمان شهری گفت: ما ابتدا باید این پیوست را برای همه پروانه ها و مجوزهای ساختمانی ایجاد کنیم و بعد از شهروندان بابت خشک شدن یا قطع درختان در حین عملیات ساخت و ساز جریمه بگیریم. این در حالی است که ما چنین پیوستی را نداریم و آموزش صحیحی را هم به مردم درباره لزوم پرهیز از آسیب زدن به درختان در حین ساخت و ساز نمی‌دهیم، اما از آنها بابت قطع، جابه‌جایی یا خشکاندن درختان جریمه می‌گیریم.

وی در ادامه تاکید کرد: متاسفانه اخذ جریمه از شهروندان بابت قطع درختان در هنگام احداث یا بازسازی بناها در حالی انجام می شود که ناظران شهرداری در حین انجام یک عملیات ساختمانی، چند بار بر آن نظارت می کنند و معمولا یا تذکری در این زمینه با مالکان و سازندگان بناها نمی دهند یا حداکثر به ارائه تذکر شفاهی و غیررسمی بسنده می کنند، اما وقتی مالکان و سازندگان می خواهند پایان کار بگیرند، ناگهان با جریمه های سنگین شهرداری مواجه می شوند که براساس قیمت روز درختان محاسبه می شود، نه عوارض درختان در زمانی که افراد اقدام به قطع، جابه‌جایی یا خشکاندن آنها کرده بودند.

اشکالات قانونی و اجرایی گذشته درباره حفظ درختان همچنان ادامه دارد

امانی با اشاره به تذکر اخیر خود در صحن علنی شورای شهر گفت: من براساس تجربیات خود از شکایات مردم در کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری ها درباره جرایم وضع شده پیرامون قطع، جابه‌جایی و خشکاندن درختان در حین عملیات ساختمانی، به این نتیجه رسیده ام که اشکالات مهمی در حوزه مقررات و رویه های موجود در این عرصه وجود دارد که اگر اصلاح نشود، همچنان شاهد تداوم قطع، خشکاندن یا جابه‌جایی غیراصولی درختان در فرآیندهای ساختمانی و عمرانی پایتخت خواهیم بود.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: با وجود تذکری که بنده روز گذشته در این زمینه دادم و تذکراتی که قبلا هم دوستان شورای شهر در این خصوص مطرح کرده بودند، متاسفانه شهرداری تهران هنوز اقدامی برای اصلاح رویه ها و مقررات مربوط به حفظ درختان در عملیات ساختمانی انجام نداده است و روال نادرست گذشته همچنان ادامه دارد. بنابراین ما از شهرداری می خواهیم که هرچه زودتر برنامه ای برای اصلاح رویه های موجود ارائه دهد تا جلوی تداوم وارد شدن آسیب به درختان در فرآیندهای ساختمانی و عمرانی گرفته شود.

وی در پایان تصریح کرد: اگر روال نادرست کنونی ادامه پیدا کند، در ماه‌های آتی با انباشت بیشتر پرونده های مربوط به قطع یا خشکاندن درختان در کمیسیون ماده 77 تهران مواجه خواهیم شد، بنابراین ما حتما تذکرات مطرح شده در صحن شورای شهر را پیگیری می کنیم تا در این دوره از شورای شهر تهران، وضعیت مقررات و روال اجرایی مربوط به جلوگیری از قطع، جابه‌جایی و خشکاندن درختان اصلاح شود تا در آینده شاهد ادامه این وضعیت نباشیم.