انحصار وراثت و تقسیم ارث انحصار وراثت به چه معناست

انحصار وراثت به چه معناست؟

برای اینکه تکلیف میراث هر شخص بعد از فوت مشخص باشد ابتدا باید ورثه را مشخص کنیم.

به روند رسیدگی به این امر از طرف مرجع قانونی “انحصار وراثت” و به رایی که صادر می شود “تصدیق یا گواهی انحصار وراثت” می گویند.

گواهی حصر وراثت چیست؟

گواهی که توسط شورای حل اختلاف آخرین محل اقامتگاه متوفی صادر می شود گواهی حصر وراثت نام دارد که در آن میزان سهم الارث ورثه مشخص می شود.

مرجع صالح برای دریافت گواهی انحصار وراثت

شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه قانونی متوفی مرجعی است که به تقاضای ورثه یا ذی نفع با بررسی مدارک گواهی صادر می کند.

انواع گواهی انحصار وراثت
گواهی انحصار وراثت دو نوع است.
گواهی انحصار وراثت محدود
گواهی انحصار وراثت نامحدود

هرگاه اموال متوفی تا سقف ۵۰ میلیون تومان باشد گواهی انحصار وراثت محدود صادر می‌شود که به علت عدم نشر آگهی در کمتر از یک هفته صادر می گردد.

انحصار وراثت نامحدود چیست؟

زمانی این گواهی صادر می شود که فرد متوفی اموالی بیشتر از مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال داشته باشند که نیازمند انتشار آن در آگهی است.

مراحل گرفتن گواهی انحصار وراثت

در گام اول باید درخواست گواهی انحصار وراثت را از طرف خودتان به یکی از دفاتر پیشخوان خدمات قضایی بدهید.

در مرحله دوم اقدامی که باید انجام دهید این است که می‌بایست تمامی مدارک مربوطه از جمله شناسنامه، استشهادیه محضری، گواهی‌نامه مالیاتی و گواهی فوت فرد متوفی، وصیت‌نامه و… را به سازمان مربوطه تحویل دهید.

در مرحله بعد می بایست منتظر درخواست خود توسط شورای حل اختلاف باشید و پس از تکمیل تمامی مراحل، باید همه وراث و افراد طلبکار و بدهکار به فرد متوفی را پیدا کرده و به شورای حل اختلاف معرفی کنید.
در نهایت پس از کامل شدن تمامی مراحل ذکر شده، گواهی انحصار وراثت شما صادر خواهد شد.

عدم همکاری وراث در انحصار وراثت
اگر یکی از وراث برای انحصار وراثت حضور پیدا نکند یا همکاری نکند تکلیف چیست؟

معمولاً افرادی که درگیر انحصار وراثت می‌شوند ممکن است با موضوع عدم همکاری مابقی وراث برای تعیین تکلیف ارث و میراث مواجه شوند و گله مند عدم همکاری برخی از اعضای خانواده خود برای انجام انحصار وراثت باشند. یعنی ممکن است در بعضی مواقع برخی از وراث مدارک هویتی خود اعم از شناسنامه و مابقی مدارک‌ خود را جهت اخذ انحصار وراثت ارائه ندهند در این موارد بایستی هر کدام از ورثه که احتیاج دارد و می‌خواهد این کار انجام شود تمامی مدارک از جمله گواهی فوت و استشهادیه ای که در دفاتر اسناد رسمی توسط سه شاهد گواهی امضا شده باشد و هر کدام از ورثه که اصول اسناد شان را ارائه می دهند به دفتر خدمات قضایی مراجعه کنند و در دادخواست نام تمامی ورثه را ذکر نمایند.

توجه داشته باشید که اگر نام یکی از ورثه در آن گواهی انحصار وراثت ذکر نشود شخصی که ادعا کرده یعنی شخصی که دادخواست انحصار وراثت داده به جرم کلاهبرداری محکوم و قابل پیگرد قانونی می‌شود. پس به این نکته توجه داشته باشید که اگر کسی حتی مدارکش را ارائه نمی دهد جزء ورثه در دادخواست انحصار وراثت به همراه بقیه مدارک نام ایشان را اعلام کنید. بعد از انجام این مراحل دادخواست از دفاتر خدمات قضایی به شورای حل اختلاف انتقال داده میشود و حالا شما در دادخواست خود با توجه به اینکه برخی از ورثه مدارک خود را ارائه نمی دهند حتماً باید درخواست استعلام از اداره ثبت را مطرح نمایید. بنابراین شعبه شورای حل اختلاف این استعلام را انجام داده و در نهایت با حکم دادگاه گواهی انحصار وراثت صادر خواهد شد.

در نهایت به طور کل در صورتی که هیچ راهی جواب مثبت ندهد قاضی دادگاه جلسه ای تشکیل می دهد و در آن جلسه بدون حضور وراثی که همکاری نمی کنند به موضوع رسیدگی می کند و در نهایت انحصار وراثت را انجام خواهد داد.

انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور

طبق ماده دو قانون ثبت احوال وفات هر کس اعم از ایرانی و خارجی و همچنین ولادت طفلی که مرده به دنیا آمده و یا بلافاصله اگر بعد از ولادت فوت کند می بایست به مامور یا نماینده اداره ثبت احوال اعلام گردد ضمن اینکه وفات ایرانیان در خارج از کشور به ماموران کنسولی محل اقامت یا به نزدیکترین ماموران کنسولی ایران و یا به سازمان ثبت احوال کشور اعلام می گردد.

در واقع، اتباع ایرانی در هر کشور دیگری که زندگی کند بر طبق قانون از نظر احوال شخصیه اعم از ازدواج، طلاق، ارث و وصیت و فرزند خواندگی می بایست طبق قانون ایران عمل کنند

لیست چه اموالی در انحصار وراثت مشخص می شود؟

آنچه در انحصار وراثت محدود و نامحدود ذکر می شود ۳ مطلب است.

اول نام متوفی، تاریخ فوت و مشخصات او.

دوم اسامی کامل وراث زمان فوت.

سوم مشخص شدن سهم هر وراث از ماترک.

بنابراین صرفا لیست اموال متوفی در برگه حصر وراثت مشخص نخواهد شد. اگر وراث یا بعضی از آنها اطلاعی نسبت به مابقی اموال متوفی (مورث خود) ندارند می‌بایست بعد از گرفتن گواهی مذکور دادخواستی مبنی بر تحریر ترکه تقدیم شورای حل اختلاف کنند تا از مراجع دولتی و غیردولتی مرتبط استعلامات لازم در خصوص اموال متوفی انجام گیرد.

نکات مهم در رابطه با انحصار وراثت

روند انحصار وراثت بر مبنای قواعد ارث در قانون مدنی انجام می شود.

مالیات بر ارث در انحصار وراثت پرداخت نمی شود.

هنگام صدور گواهی در صورتی که متوفی بعد از سال ۹۵ فوت کرده باشد نیازی به تشکیل پرونده مالیاتی نیست بنابراین مالیات بر ارث زمانی باید پرداخت شود که وارثین بخواهند اموال را انتقال دهندبرای متوفیان قبل از سال ۹۵ می بایست پرونده مالیاتی تشکیل شده و اظهارنامه مالیاتی به اداره مالیات تسلیم شود .

متوفی تنها می تواند یک سوم از اموال خود را در وصیت مطرح نماید و آن را تقسیم کند و مابقی اموال تحت قوانین ار ث و انحصار وراثت میان بازماندگان تقسیم می‌گردد.

در صورتی که وصیت نامه ای رسمی از متوفی وجود داشته باشد ابتدا باید به وصیت نامه عمل شود و سپس مراحل انحصار وراثت انجام گیرد.

انتهای پیام