۴۰۰ هزار داوطلب سلامت نقش محوری در مردمی سازی سلامت ایفا می کنند

به گزارش معاصر، حسین فرشیدی روز سه شنبه در آیین روز جهانی داوطلب در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه داوطلبان سلامت حلقه ارتباطی بین نظام سلامت و سطوح محیطی جامعه هستند، افزود: یکی از آرمان های مهم انقلاب اسلامی تاثیرگذاری مردم در تعیین سرنوشت جامعه است و نقش تماشاگرانه مردم و جایگاه تعیین کننده انحصاری برای دولت، مطلوب انقلاب اسلامی نیست.

معاون بهداشت وزارت بهداشت تصریح کرد: امروز ۴۰۰ هزار داوطلب سلامت در محلات، سازمان ها و عشایر و همچنین اتباع بعداز کسب آموزش و توانمندسازی نقش محوری در مردمی سازی سلامت ایفا می کنند.

فرشیدی به تلاش های داوطلبان در دوران همه گیری کرونا و کمک آنان به مردم و نظام سلامت اشاره کرد و افزود: آنچه در روستاها از ارتباط جامعه با مراکز درمانی و بهداشتی به دست آمد، در شهرها اتفاق نیفتاد بلکه به دلیل حضور داوطلبین سلامت در روستاها بود.

وی با تاکید بر ضرورت افزایش سواد سلامت در کشور، به برنامه ملی کنترل فشارخون و دیابت اشاره و تصریح کرد: متاسفانه مصرف غذای ناسالم و کم تحرکی باعث روند روبه رشد بیماری های غیرواگیر شده است.

معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه تاکنون بیش از ۹ میلیون نفر در پویش ملی سلامت و غربالگری دیابت و فشارخون مشارکت کرده‌اند، گفت: بر اساس برآوردهای اولیه، یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از این افراد به پرفشارخون مبتلا بوده و یک درصد از آنها نیز دیابت دارند.

وی با تاکید بر ضرورت تحرک بدنی کافی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های غیرزمینه ‌ای، افزود: نباید در سفره غذا نمکدان باشد، چراکه دو تا سه برابر میزان جهانی نمک مصرف می کنیم.

وی خاطرنشان کرد: تا پایان سال ۲۰ میلیون شهروند تحت پوشش پویش کنترل فشار خون و دیابت قرار می گیرند.

فرشیدی خاطرنشان کرد: شبکه بهداشت و درمان در نظام سلامت جایگاه ویژه ای دارد، اگر به تاریخ ارائه خدمات سلامت در کشورمان بنگریم، دو اقدام مهم بسیار می درخشد، که یکی راه اندازی شبکه بهداشت و درمان و دیگری ادغام آموزش پزشکی در نطام ارائه خدمات سلامت است.

وی افزود: شبکه بهداشت و درمان هنوز هم جای کار دارد و باید ارتقا یابد تا به هدف غایی خود که بهره مندی آحاد جامعه از خدمات عادلانه سلامت است، برسیم.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به "نظام جامع مشارکت اجتماعی" که در تابستان سال جاری ابلاغ شد، گفت: مردمی سازی سلامت بیشتر بر حقوق شهروندان و عدالت اجتماعی تاکید دارد و تلاش می کند تا از طریق طرح های مشارکتی مردم محور، از تسلط یک گروه خاص دارای نفوذ محلی یا محروم ماندن برخی اقشار از خدمات و امکانات، جلوگیری کند.

فرشیدی در مورد برنامه های ارتقای سلامت با محوریت مردمی سازی با هدف ترویج سبک زندگی سالم، پیشگیری و پاسخ به هنگام، گفت: این برنامه سه بعد دارد؛ بعد اول فردی و خانوادگی است که به خودمراقبتی فردی و خانوادگی اشاره دارد، در این زمینه بیش از سه میلیون سفیر خانواده فعال هستند. بعد دوم، "محله" ارتقا دهنده سلامت و فعالیت ۴۰۰ هزار داوطلب سلامت بوده و بعد سوم، بعد محل کار و سازمانی با رویکرد خودمراقبتی در محل کار است.

معاون بهداشت وزیر بهداشت درباره برنامه این وزارتخانه در حوزه خودمراقبتی فردی و خانوادگی در کشور نیز توضیح داد: در این برنامه بیش از سه میلیون نفر سفیر خانواده خواهند بود.

دکتر حسین ملک افضلی عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران نیز در این آیین با تاکید بر اینکه نیمی از موفقیت برنامه های نظام سلامت به مشارکت مردم بستگی دارد، خاطر نشان کرد: فعالیت داوطلبان سلامت ایران شهرت جهانی دارد.

وی با بیان اینکه فعالیت داوطلبان سلامت سبب توسعه می شود؛ فعالیت آنان را اقدامی خداپسندانه و کمک به مردم توصیف کرد و گفت: داوطلبان سلامت نقش مهمی در ارتقای سلامت جامعه دارند.

آیین قدردانی از داوطلبان سلامت کشور همزمان با فرارسیدن روز جهانی داوطلب، با شعار «داوطلبان سلامت تار و پود مردمی سازی سلامت»، به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و با حضور جمعی از داوطلبین سلامت کشور، برگزار شد.

چهاردهم آذر ماه (پنجم دسامبر) مصادف با روز جهانی داوطلب است. این روز فرصتی برای ترغیب و حمایت از خدمات داوطلبانی که از جنس مردم هستند، به شمار می رود. طبق آمار سازمان ملل حدود یک میلیارد نفر در جهان داوطلب هستند که در ماه ساعاتی از وقت خود را صرف فعالیت های دواطلبانه می کنند.

در ایران یکی از مصادیق مشارکت فراگیر و مداخله نیرومند مردم در سلامت خویش «برنامه داوطلبان سلامت محله» است که دستاوردهای این برنامه نشانگر واقعی دستیابی به هدف مهم ارتقای سلامت فردی و گروهی در جامعه است.

در واقع این برنامه در مناطقی شکل گرفت که شبکه بهداشت و درمان به دلیل گسترش بی رویه جمعیت شهری کمترین پوشش مراقبت های بهداشتی را برای گروههای آسیب پذیر جامعه شهری داشت و این برنامه با توجه به موفقیت چشمگیری که به همراه داشت از سال ۱۳۷۲ در تمام نقاط شهری کشور به اجرا درآمد.

داوطلب سلامت محله کیست؟

یک نفر از اعضای یک خانواده که اعلام آمادگی جهت همکاری داوطلبانه با نظام سلامت در مرکز پایگاه و خانه بهداشت می کند به عنوان داوطلب سلامت محله در نظام شبکه شناخته می شود و تحت آموزش های مرتبط با تربیت داوطلبان سلامت محله قرار می گیرد، این فرد قبل از شروع فعالیت های داوطلبانه خود به عنوان داوطلب سلامت محله باید دوره آموزشی کتاب مقدماتی را بصورت حضوری یا مجازی طی کند و پس از موفقیت در گذراندن این دوره آموزشی در صورتیکه واجد شرایط داوطلب سلامت محله شدن باشد، می تواند با خانوارهایی که تحت پوشش او قرار می گیرند، ارتباط برقرار کند.

نقش داوطلب سلامت محله

داوطلبان سلامت محله افرادی هستند که همچون حلقه محکمی ارتباط مسئولین بهداشتی را با سطوح محیطی جامعه برقرار می کنند و با شرکت در کلاسهای هفتگی در مراکز خدمات جامع سلامت آموخته های خود را به حداکثر خانوار همسایه و افراد تحت پوشش خود منتقل می کنند و برای حفظ سلامتی خود و خانوارهای تحت پوشش تلاش می کنند.

برنامه داوطلبان سلامت محله به تغییر نگرش و عملکرد مردم نسبت به توانایی بالقوه خود در جهت تغییر و بهبود شرایط زندگی کمک کرده است و اعتماد به نفس و اتکا به خود را در زنان و مردان داوطلب و خانوارهای تحت پوشش افزایش داده است.

داوطلبان سلامت محله علاوه بر شرکت در دوره های آموزش حضوری و مجازی راهنماهای خود مراقبتی در دوره آموزش مقدماتی و تکمیلی مجموعه های آموزشی داوطلبان سلامت محله، فنون آموزشی و روشهای برقراری ارتباط با مردم را آموخته و در جلسات نیازسنجی و تعیین الویت های بهداشتی محله و ارتقای سلامت محله شرکت می کنند.

علاوه بر این داوطلبان سلامت محله در زمینه ارائه فعال خدمات بهداشتی مورد نیاز گروههای سنی مختلف در خانوارهای تحت پوشش، نظیر مراقبت از گروه های آسیب پذیر، پیشگیری و غربالگری بیماری های واگیردار و غیر واگیر از جمله بیماریابی سل فعالیت می کنند؛ همچنین در تشکیل گروه های خودیار از جمله فشارخون و دیابت حامیان ترویج تغذیه با شیر مادر و سایر گروه های خودیار توانمندسازی و ارتقای مهارت های زندگی برای داشتن زندگی سالم و مولد برای خود و خانوارهای تحت پوشش، مشارکت می کنند.