فرار قيمت دلار از دست بانك مركزي

به گزارش پايگاه خبري معاصر، از زمان آغاز روند نزولی قیمت دلار، مقامات دولتی بارها درباره قیمت ارز اظهارنظر کرده‌اند. حتی حسن روحانی 2هفته پیش در اظهارنظری اعلام کرد قیمت دلار به 15هزار تومان می‌رسد.

بانک مرکزی هم در اظهارنظر‌های مختلفی این نزول قیمت دلار را به سیاست‌های خود مرتبط دانست اما اقتصاددانان بر این باورند نزول قیمت دلار بعد از برگزاری انتخابات آمریکا ریشه در کاهش انتظارات تورمی دارد و دولت و مقامات بانک مرکزی فقط در تلاشند با انتشار برخی پیام‌ها، روند تقویت ارزش پول ملی را تسریع کنند.

کار حتی تا آنجا پیش رفت که عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی یک هفته پیش از آزاد‌سازی‌ بخشی از منابع ارزی بلوکه‌شده ایران خبر داد اما هیچ جزئیاتی درباره آن اعلام نکرد. گمان می‌رود انتشار این خبر نیز صرفا در ادامه روند گفتار‌درمانی در بازار ارز انجام شده است؛ چراکه بازار ارز فقط چند روز به این پیام‌ها واکنش نشان داد و بعد از‌ آنکه یک هفته پیش به مرز 21هزار تومان رسید، دوباره در حال رشد است به‌طوری که دیروز بار دیگر قیمت هر دلار آمریکا با یک رشد محسوس، نزدیک به 1000تومان افزایش یافت و ظرف یک روز از 22هزارو 700تومان تا 23هزار 700تومان رشد کرد.

همزمان با بازگشت دوباره قیمت هر دلار به کانال 23هزار تومان حسن روحانی، رئیس‌جمهور با بیان اینکه با شکست جنگ اقتصادی ترامپ، نگاه طرف‌های تجاری ایران تغییر یافته و مناسبات اقتصادی کشور درحال ورود به مرحله جدیدی است، تصریح کرد: همه باید کمک کنند که بازارهای حساس نظیر ارز در چارچوب سیاست‌هایی که بانک مرکزی اعمال می‌‌کند، مدیریت شود و به تعادل برسد.

به‌گفته رئیس‌جمهور، با فروکش‌کردن انتظارات تورمی و روند رو به رشد صادرات نفتی و غیرنفتی، شرایط اقتصادی کشور به سمت بهتر‌شدن حرکت می‌کند. با وجود سخنان رئیس‌جمهور کارشناسان اقتصادی بر این باورند که آینده قیمت دلار صرفا به حل تنش‌های سیاسی و کاهش انتظارات تورمی وابسته نیست و باید در بلندمدت عوامل کلان اقتصادی ترمیم شود.

نزول قیمت دلار تا محدوده 21هزار تومان در هفته گذشته امیدواری‌ها را برای کاهش قیمت دلار افزایش داده بود اما این نزول چندان پایدار نبود. اغلب تحلیلگران بر این باورند با توجه به میزان کسری بودجه دولت در سال‌جاری و سال آینده، احتمال آنکه قیمت دلار تحت‌تأثیر عوامل اقتصادی با نزول بلندمدت مواجه شود، وجود ندارد اما در کوتاه‌مدت تحت‌تأثیر تزریق منابع ارزی جدید ازجمله آزاد‌سازی‌ منابع ارزی بلوکه‌شده ایران در سایر کشور‌ها و کاهش تنش‌های سیاسی که می‌تواند منجر به رفع تحریم‌ها و ورود منابع ارزی جدید به کشور شود، وجود دارد.

تیمور رحمانی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران دیروز در همین‌باره در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: مطالعه براساس روابط بلندمدت نقدینگی و نرخ ارز با احتساب رانت منابع طبیعی نشان می‌دهد نرخ بنیادین دلار حدود ۲۰هزار تومان است البته این به هیچ‌وجه بدان معنا نیست که نرخ نمی‌تواند پایین‌تر از این قرار گیرد.

این اقتصاددان افزود: بر این اساس اینکه تحریم‌ها کم و بیش در همین حدود کنونی باشد و آن هم براساس نظریه پولی این عدد ذکر شده است که طبیعتاً می‌تواند پیش‌بینی‌های آن محل اشکال باشد؛ بنابراین کافی است که فروش نفت افزایش یابد و دسترسی به آن مهیا شود تا همانند دهه۱۳۸۰ و با وجود تداوم رشدهای بالای نقدینگی نرخ ارز بسیار پایین‌تر از آنچه نظریه پولی پیش‌بینی می‌کند، قرار گیرد و تحت آن شرایط نرخ ارز می‌تواند پایین‌تر از ۲۰ هزار تومان قرار گیرد و مدت‌ها نیز پایین‌تر از آن دوام آورد.

او تصریح کرد: بنابراین با کاهش ریسک‌های بیرونی نرخ ارز که مثل بقیه قیمت‌ها دچار جهش بیش از حد شده بود، می‌تواند به رقم‌های پایین‌تر از مقدار فعلی برسد.

علی ابراهیمی، یک کارشناس اقتصادی و نماینده سابق مجلس هم درباره تقویت ارزش پول ملی  به ایبنا گفت: اگر بخواهیم ارزش پول ملی را تقویت کنیم، تنها راه‌حل، تولیدات منجر به صادرات است و به‌دنبال آن ارزآوری به‌عنوان پشتوانه پول ملی.

وي افزود: در حقیقت وقتی که تولید رونق پیدا کند و توسعه اقتصاد شکل بگیرد، پول ملی ارزش پیدا می‌کند. او با طرح این سؤال که وقتی پول ارزش پیدا کرد، چه اتفاقی می‌افتد؟ توضیح داد: حقوق‌بگیر و کارگر و محصول تولیدی به یک شکلی با یکدیگر تنظیم می‌شوند و جریان اقتصاد پویا می‌شود و اینجا وقتی ارزش پول ملی ارتقا پیدا کرد، در قبال آن قیمت اقلام سرمایه‌ای ازجمله ملک و ماشین، واقعی می‌شود و کارایی پول بالا می‌رود. ما برای تقویت پول ملی باید اولا تولید را رونق و توسعه دهیم و در ادامه به‌دنبال تسهیل و بازگشایی راه‌ها و زمینه‌های صادراتی باشیم.