اخبار معاصر : مديــركل آژانس بينالمللي انرژي اتمي تا چند روز ديگر ارزيابي نهايي خود
را درباره «ابعاد نظامي احتمالي (PMD)» برنامه هستهاي ايران ارائه
ميكند. طبق برجام، شوراي حكام بايد قطعنامهاي براي بسته شدن اين موضوع
صادر كند، ولي يوكيو آمانو در تازهترين مصاحبه مطبوعاتي خودش گفته كه قصد
ندارد گزارشي تمام كننده ارائه كند كه پرونده ۱۰ ساله PMD را ميبندد. عباس
عراقچي معاون وزير امور خارجه و مقامهاي سازمان انرژي اتمي هشدار
دادهاند اگر پرونده PMD بسته نشود، ايران برجــام را اجرا نخواهد كــرد.
يوكيو
آمانو روز پنجشنبه در گزارشي به آژانس بين المللي انرژي اتمي اعلام كرد
آژانس همچنان به راستي آزمايي عدمانحراف موارد هستهاي اعلام شده از سوي
ايران براساس توافق پادمان ادامه ميدهد ولي يك بار ديگر جمله معروف خود را
كه تقريباً در همه گزارشهاي آژانس درباره ايران آمده، تكرار كرد: « . .
اما ما در وضعيتي نيستيم كه تضميني معتبر درباره نبود مواد و فعاليتهاي
اعلام نشده از سوي ايران فراهم و به اين نتيجه (نهايي) برسيم كه تمام مواد
هستهاي موجود در ايران، در فعاليتهاي صلحآميز هستند.»
اين گزارش
آمانو باعث شده نگرانيها در تهران در اين باره افزايش يابد كه ممكن است
آمانو در گزارش روزهاي آينده درباره «PMD» هم چنين عبارتي را تكرار كند،
البته رضا نجفي نماينده ايران در آژانس تكرار اين جمله در گزارش آژانس را
طبيعي خوانده و گفته كه آژانس «براي تمام كشورهايي كه پروتكل الحاقي را
اجرا نميكنند، اين موضع را دارد، يعني نميتواند در مورد عدم وجود تأسيسات
هستهاي اعلام نشده اطمينان بدهد و از اين رو نميتواند اعلام كند تمام
فعاليتهاي هستهاي در آن كشور براي مقاصد صلحآميز هستند.» او گزارش آژانس
درباره سوئيس را مثال زده كه به گفته او، « حدود ۱۰ سال است پروتكل الحاقي
را اجرا ميكند.» به گفته نجفي « گزارش سالانه FIR آژانس در سال ۲۰۱۴ مويد
اين نكته است و اصطلاحاً سوئيس هنوز Broader conclusion را ندارد.» با
وجود اين توضيحات نجفي، يوكيو آمانو بعد از ارائه گزارش به اعضاي شوراي
حكام در جمع خبرنگاران سخناني به زبان آورد كه نشان ميدهد گزارش آينده او
درباره «ابعاد نظامي احتمالي (PMD)» مربوط به فعاليتهاي گذشته ايران «تمام
كننده» نخواهد بود.
آمانو در گزارش خود در شوراي حكام گفت كه هفته
آينده ارزيابي نهايي خود را درباره PMD ارائه خواهد كرد ولي در جمع
خبرنگاران تأكيد كرد: «گزارش آژانس درباره ابعاد نظامي برنامه هستهاي
ايران نه سياه است و نه سفيد.» يوكيا آمانو توضيح داد: «آنچه من الان
ميتوانم بگويم اين است كه اين موضوعي نيست كه بتوان آن را با «بله» يا
«خير» پاسخ داد.» پيشتر روزنامه «جوان» هفته قبل در گزارشي با عنوان «
آمانو سيگنال پايان PMD نميفرستد»، نوشته بود: «از روند بررسي پرونده
موسوم به «ابعاد نظامي احتمالي»(PMD) ايران زمزمههاي خوبي به گوش
نميرسد.» آمانو در گزارش ۱۵ نوامبر (۲۴ آذر ماه) هم گفته بود كه «پيشرفت
قابل ملاحظهاي درباره مسئله هستهاي ايران به دست آمده» ولي تأكيد كرده
بود: «كار زيادي مانده كه بايد انجام شود.» مارك فيتزپاتريك، معاون اسبق
وزير خارجه امريكا هم گفته بود: «سؤالاتي باقي خواهد ماند كه پرونده همه
اين ۱۲ سؤال بسته نخواهد شد» و حالا ديپلماتهاي امريكايي مرتبط به موضوع
بازرسيها گفتهاند كه با اينكه ايران به طور رسمي تعهدات خود را اجرا كرده
با اين وجود اين كشور اطلاعات مناسب كمي را درباره فعاليتهاي گذشته
هستهاي ارائه كرده است. «بلومبرگ» نيز روز پنجشنبه از سخنان آمانو در جمع
خبرنگاران نتيجه گرفته كه گزارش وي پرونده مربوط به «ابعاد نظامي احتمالي»
را در ابهام نگه ميدارد.
مكانيسم ماشه براي PMD
بر
اساس بند (۱۴) توافق جامع هستهاي ۲۳ تيرماه ۱۳۹۴يوكيو آمانو بايد تا ۱۵
دسامبر ۲۰۱۵ ارزيابي نهايي خود پيرامون حل و فصل تمامي مسائل اختلافي باقي
مانده گذشته و حال را به شوراي حكام ارائه كند» و كشورهاي ۱+۵ نيز متعهد
شدهاند « به عنوان اعضاي شوراي حكام قطعنامهاي را براي اتخاذ اقدامات
لازم، با هدف بسته شدن اين موضوع (PMD)، به شوراي حكام ارائه» نمايند. بعد
از ارائه اين قطعنامه، اين اعضاي شوراي حكام خواهند بود كه درباره بسته يا
باز ماندن پرونده PMD ايران تصميم خواهندگرفت. عباس عراقچي معاون وزير
خارجه ايران كه روز سه شنبه با آمانو در وين مذاكره كرد، هشدار داده: «اگر
PMD بسته نشود برجام متوقف ميشود.» رضا نجفي نماينده ايران در آژانس نيز
همين موضع را تكرار كرده و ميگويد: «ايران فقط در صورتي به وعدههاي خود
براي تغيير رآكتور اراك و كاهش ذخاير اورانيوم غنيشده عمل ميكند كه
پرونده فعاليتهاي گذشته اين كشور در نشست شوراي حكام در ۱۵ دسامبر رسماً
بسته شود.» با اين حال، پيش بيني عراقچي اين است كه با توجه به مذاكراتي كه
او با آمانو و طرف امريكايي در وين داشته، پرونده PMD بسته خواهد شد: «در
مذاكراتي كه با آمانو و طرف امريكايي داشتم فكر ميكنم كه بسته شود. » با
اين حال، مجموعه اظهارنظرهاي آمانو طي دو هفته اخير و گزارشي كه او طي
روزهاي آينده ارائه خواهد كرد، نگرانيها درباره بسته شدن پرونده PMD را
در تهران تشديد كرده است. اگر آمانو ارزيابي خاكستري از PMD ارائه كند، حتي
اگر شوراي حكام هم رأي خود را مطابق تعهدات ۱+۵ در برجام صادر نمايد،
پرونده PMD بسته نخواهد شد بلكه ممكن است از حالت فعال خارج شود؛ چيزي شبيه
مكانيسم ماشه كه قابل فعال كردن است.
منبع : روزنامه جوان
انتهای پیام