سوم شدن بسکتبال ایران در آسیا؛ ناکامی یا پیروزی خجسته؟

اخبار معاصر:شکست مقابل تیم های فیلیپین و چین که دو رقیب جدی بسکتبال ایران در دهه گذشته محسوب می شدند، نشان داد حال این روزهای بسکتبال کشورمان خوب نیست و نباید خود را با پیروزی هایی که مقابل تیم های ضعیفی چون مالزی، هنگ کنگ و فلسطین به دست آمد فریب دهیم.
** وقفه پنج ماهه در برگزاری انتخابات فدراسیون
دوران ریاست محمود مشحون بر فدراسیون بسکتبال پیش از بازی های آسیایی اینچئون به پایان رسیده بود اما به دلیل در پیش بودن این رویداد مهم، وی همچنان به کارش ادامه داد تا اینکه 26 آذر از فدراسیون رفت و رمضانعلی دولو سرپرست فدراسیون شد.
اگرچه دولو در دوران حضورش در فدراسیون بسکتبال، امور این فدراسیون را به خوبی پیش برد و خللی در کار این فدراسیون به وجود نیامد اما بلاتکلیفی این رشته المپیکی اهالی بسکتبال را آزار می داد. به خصوص اینکه قرارداد سرمربی نیز به پایان رسیده بود و در واقع تیم ملی ایران در آستانه مسابقات قهرمانی آسیا، سرمربی نداشت.
البته دولو مذاکراتی با گزینه های مختلف برای هدایت تیم ملی انجام داد و یک گزینه نهایی نیز به وزارت ورزش و جوانان معرفی کرد اما پیش از انعقاد قرارداد با لوکا پاویچویچ، انتخابات فدراسیون برگزار شد و مشحون یک بار دیگر برکرسی ریاست نشست.
مشحون نیز بلافاصله پس از پیروزی در این انتخابات که دوم خرداد 94 برگزار شد، در جمع خبرنگاران گفت که اصلا پاویچویچ را نمی شناسد و معتقد است با توجه به نزدیک بودن رقابت های قهرمانی آسیا باید یک مربی ایرانی هدایت تیم ملی را بر عهده بگیرد. این حرف از سوی کسی که همواره اعتقاد داشت مربیان ایرانی توانایی هدایت تیم ملی را ندارند، کمی عجیب به نظر می رسید.
بر اساس قانون، وزارت ورزش و جوانان حق دارد برای فدراسیون هایی که دوران چهارساله ریاست آنها به پایان رسیده است، سرپرست تعیین کند و این سرپرست باید در مدت شش ماه زمینه برگزاری انتخابات را فراهم کند. اتفاقی که در فدراسیون بسکتبال رخ داد و چهار ماه پیش از آغاز مسابقات قهرمانی آسیا، مشحون یک بار دیگر سکان ریاست فدراسیون را بر عهده گرفت و قطعا نمی توان این وقفه در کار مشحون را عامل ناکامی تیم ملی بر شمرد.

** سرمربی بایرن مونیخ در تهران
مشحون پس از حضور در فدراسیون بسکتبال، خیلی زود تلاش خود برای انتخاب سرمربی تیم ملی را آغاز کرد و برخلاف سخنان خود در حاشیه مجمع درمورد استفاده از مربیان داخلی، به سراغ گزینه های خارجی رفت.
پس از اینکه چند هفته پیاپی مصاحبه هایی از رئیس فدراسیون در رسانه ها منتشر شد که وعده می داد این هفته سرمربی تیم ملی معرفی می شود، 15 تیرماه درک بائرمن آلمانی به صورت رسمی و با قراردادی سه ماهه سرمربی تیم ملی ایران شد.
بائرمن مربی 57 ساله آلمانی که علاوه بر تیم های ملی آلمان و لهستان، در تیم های باشگاهی کشورهای مختلف از جمله آلمان، یونان، روسیه، لیتوانی و بلژیک سرمربیگری کرده بود درحالی به ایران آمد که تمام افتخارات زندگی ورزشی اش را با تیم های آلمانی کسب کرده بود و هیچ موفقیتی در خارج از مرزهای کشور خود نداشت.
بائرمن در مسابقات قهرمانی آسیا نیز یک بار دیگر نشان داد در جایی غیر از کشور خود نمی تواند موفق باشد. ایران در این رقابت ها مقابل تیم های سطح پایین به راحتی به پیروزی رسید اما در دو مسابقه مهم و حساس عیار واقعی خود رانشان داد و مقابل تیم های مدعی شکست خورد.
شکست ها به گونه ای رقم خورد که وقتی بازیکنان در میدان دچار مشکل شدند، کادر فنی نتوانست هیچ کمکی به آنها کند. در واقع کره جنوبی تنها تیم خوبی بود که مقابل ایران ناکام ماند و فیلیپین و چین به راحتی از سد شاگردان بائرمن گذشتند و دو تیم فینالیست رقابت ها نیز لقب گرفتند.

** تاکید بر کار دفاعی یا بی برنامگی در حمله؟
از زمان حضور بائرمن در تیم ملی ایران، مسئولین فدراسیون بارها بر این موضوع تاکید کردند که این مربی آلمانی در حوزه دفاعی برنامه های زیادی برای تیم ملی ایران دارد. فدراسیون نیز با اعزام تیم ملی به مسابقات اطلس چین، یک تورنمنت و اردوی تدارکاتی در آلمان و جام ویلیام جونز چین تایپه، تدارک خوبی برای این تیم در نظر گرفت و به بائرمن فرصت داد تا از شاگردانش شناخت بهتری پیدا کند.
با این وجود در مسابقات قهرمانی آسیا و زمانی که تیم ملی ایران مقابل تیم های مدعی فیلیپین و چین قرار گرفت مشخص شد اتفاقا در کار دفاعی مشکلات زیادی دارد. فیلیپین 87 امتیاز و چین 70 امتیاز مقابل ایران به دست آوردند که همین موضوع نشان از عملکرد نه چندان خوب دفاع تیم ملی کشورمان مقابل این تیم ها داشت.
از سوی دیگر بازیکنان ایران در این دو مسابقه حساس به ترتیب 73 و 57 امتیاز به دست آوردند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، تیم ملی ایران در مسابقات قهرمانی آسیا در زمینه حمله بی برنامه بود و به این دلیل در مسابقات حساس دچار آشفتگی شد.

** چرخه معیوب بازیکن سازی
تیم ملی بسکتبال ایران در سال 2007 برای نخستین بار قهرمان آسیا شد. صمد نیکخواه بهرامی، حامد حدادی، مهدی کامرانی، حامد آفاق، اوشین ساهاکیان و جواد داوری بازیکنان باقی مانده آن دوره در تیم ملی کنونی هستند و پنج نفر اول، نفرات اصلی مورد نظر بائرمن برای قرار گرفتن در ترکیب اصلی را تشکیل می دهند.
در واقع تیم ملی ایران قصد داشت با ستاره هایی که هشت سال پیش بسکتبال کشورمان را المپیکی کردند، یک بار دیگر به این هدف برسد، غافل از اینکه تیم هایی مانند چین و فیلیپین در این مدت رو به بازسازی بسکتبال و تیم ملی خود آورده اند و خود را متکی به جمع خاصی از بازیکنان نمی کنند.
باید از محمود مشحون که بیش از یک دهه است ریاست فدراسیون بسکتبال را بر عهده دارد پرسید، پس از سال 2007 چه اقدامی برای پرورش نسل جدیدی از بازیکنان انجام داده اید و درصورت کناره گیری بازیکنان نسل طلایی بسکتبال ایران، چه جایگزینی برای آنها تربیت کرده اید؟
البته در این دوره از رقابت ها بازیکنان جوانی هم در ترکیب تیم ملی حضور داشتند و در مسابقات مقابل تیم های ضعیفی مانند هند و مالزی نیز عملکرد خوبی از خود نشان دادند اما همین بازیکنان هنگامی که مقابل تیم های فیلیپین و چین وارد میدان شدند، نتوانستند نمایش مطلوبی ارائه کنند که این مسئله ناشی از عدم آمادگی روحی این بازیکنان است.
در واقع وقتی بازیکنان جوان در سال های گذشته فرصت زیادی برای حضور در رقابت های بین المللی پیدا نکرده اند، در مسابقات حیاتی از نظر روحی و روانی دچار مشکل می شوند زیرا تجربه کافی برای این کار را ندارند.
اصولا امکان ندارد یک ورزش تیمی در یک کشور پیشرفت کند اما مسابقات باشگاهی رده های مختلف یا حداقل در سطح مدارس و دانشگاه ها در آن کشور برگزار نشود. بسکتبال ایران و به طور کلی ورزش ایران سال هاست از مسابقات آموزشگاهی و دانشگاهی با کیفیت محروم شده اما مشخص نیست چرا مسئولین فدراسیون در سال های گذشته به فکر برگزاری لیگ های باشگاهی در رده های سنی جوانان و نوجوانان نیز نمی افتاد تا زمینه پرورش نسل جدید بازیکنان فراهم شود.

** کار دشوار برای تکرار تجربه المپیک
تیم ملی ایران در رده سوم آسیا قرار گرفت و نتوانست تک سهیه قاره کهن برای حضور در المپیک 2016 ریو را به دست بیاورد. البته هنوز یک فرصت دیگر برای رسیدن به این هدف بزرگ باقی مانده و آن هم رقابت های دشوار بین قاره ای است.
این مسابقات از 15 تا 21 تیر در سه گروه برگزار می شود و تیم نخست هر گروه راهی المپیک خواهد شد. تیم های فیلیپین، ایران و ژاپن از آسیا، فرانسه، صربستان، یونان، ایتالیا و جمهوری چک از اروپا، کانادا، مکزیک و پورتوریکو از قاره آمریکا، آنگولا، تونس و سنگال از آفریقا و نیوزلند از اقیانوسیه به همراه سه تیمی که میزبانی رقابت ها را بر عهده می گیرند، شرکت کنندگان در این رقابت های انتخابی هستند. مکزیک، کانادا، ایتالیا، فیلیپین، ترکیه، روسیه و صربستان کشورهایی هستند که درخواست میزبانی این رقابت ها را به فدراسیون بین المللی ارائه کرده اند و به زودی از میان آنها سه کشور برای این منظور انتخاب می شود.
با توجه به سطح تیم های شرکت کننده در این رقابت ها و البته کیفیت بسکتبال آسیا، بسیار بعید است هیچکدام از تیم های قاره کهن بتوانند از این میدان سخت برای رسیدن به المپیک به سلامت بگذرند اما همین رقابت ها و رویارویی با تیم های قدرتمند جهان می تواند آغازی برای بسکتبال ایران برای ورود به دنیایی تازه باشد، عرصه ای که در آن به جای فرافکنی و متهم کردن همدیگر به بی توجهی به بسکتبال، به فکر ساختن آینده باشیم.

گزارش از: محمد حسین آجورلو