یکی از عاملی که باعث فرونشست در منطقه هراز شده است افزایش بی‌رویه معادن شن و ماسه در این منطقه است که بنا به گفته یک استاد دانشگاه اگر از ادامه فعالیت این معادن جلوگیری نشود به‌زودی با بحران روبه‌رو خواهیم شد.
مهدی زارع، مدیر گروه زلزله‌شناسی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و استاد دانشگاه تهران در رابطه با حوادث زمین‌شناختی در جاده هراز که اخیرا رخ داده و ایمنی این جاده را تحت قرار داده است، به خبرنگار معاصر میگوید:«این جاده که به خودی خود در یک منطقه زلزله‌خیز قرار دارد، مدتی است با دخالت‌ها و فعالیت‌های انسانی، از جمله فعالیت معادن شن و ماسه، با مخاطرات فراوانی مواجه است. البته در ایام نوروز، این معدن تعطیل بود، اما به هرحال درطول سال، عملیات برداشت شن و ماسه انجام شده. این معدن شن و ماسه، روی یک پدیده زمین‌لغزش قدیمی قرار گرفته، و فعالیت‌های آن موجب شده این زمین‌لغزش فعال شود. در کنار فعالیت‌های معادن،تحریک‌های دیگری مانند شروع فصل بهار و بارندگی‌های فصلی می‌تواند عامل تخریب‌هایی که وارد شده، باشند.»
او در پاسخ به این سوال که متوقف شدن فعالیت این معادن، جاده هراز را به ایمنی لازم خواهد رسانده ادامه می‌دهد: «البته به دلیل مخالفت‌های سازمان منابع طبیعی، مدتی است معدنی که در بالادست این جاده قرادارد، تعطیل شده است اما نکته تاثربرانگیز اینکه اکنون در منطقه پائین دست این جاده یک معدن شن و ماسه دیگر شروع به فعالیت کرده و برداشت از این معدن به شیوه‌ای کاملا خطرناک انجام می‌گیرد و علاوه برآلودگی‌های زیست‌محیطی دیگری مانند تولید گرد و خاک در این منطقه و کاهش دید، موجب تحریک زمین‌لغزش‌های بیشتر و حرکت دامنه به سمت پائین شده است.»
این استاد دانشگاه در مورد اینکه اگر زلزله‌ای در این ناحیه رخ دهد، منطقه هراز با چه مشکلاتی مواجه خواهد شد، اضافه می‌کند: « احتمالا این جاده برای همیشه بسته خواهد شد. با فعالیت معدن مزبور، در این جاده پتانسیل بزرگی برای زمین لرزه بزرگ وجود دارد و موجب مسدود شدن ابتدای جاده بلده خواهد شد. به‌خصوص اگر این زمین لرزه در فصل بهاراتفاق بیفتد، میزان تخریب بیشتر خواهد بود.»
زارع با اشاره به اتفاق اخیر در جاده هراز و اینکه این رخ‌داد می‌تواند نشان وقوع یک زلزله بزرگ باشد، میگوید: «این حادثه به خودی خود نشانه وقوع یک زلزله بزرگ نیست. اما زمین‌لغزش در قدیم در اثر یک زلزله با ریشتر بالا موجب حرکت دامنه شده است. پس از آن‌جا که پتانسیل وقوع زلزله‌ها هم‌چنان در ناحیه جاده هراز وجود دارد، با ادامه فعالیت‌های انسانی، حتما زمین‌لرزه‌ها می‌توانند مخرب‌تر باشند.»
او همچنین با تاکید بر اینکه تنها اگر فعالیت این معدن تعطیل شود و زیرساخت‌های جاده هراز تعمیر و اصلاح شود، می‌توان از این جاده استفاده کرد ادامه می‌دهد: «چه تعمیرات انجام شود یا نه و چه فعالیت معدن تعطیل شود یا نه، اساسا چاره‌ای جز ادامه استفاده از این جاده وجود ندارد؛ چون جاده هراز تنها جاده آن منطقه در شمال دره است. پس بهتر است ضمن انجام تعمیرات و استحکام زیرساخت‌ها و ایمن سازی، فعالیت معدن شن و ماسه نیز تعطیل شود، چون فعالیت خطرناکی است. در واقع تعطیلی این معدن یک انتظار منطقی است چرا که نمی‌توان در این منطقه یک جاده دیگر ساخت. اساسا اگر قرار باشد دیگر از هراز استفاده نشود، باید در بخش جنوبی دره یک جاده جدید ساخت، که هزینه و زمان بسیار زیادی می‌طلبد و عملا غیرممکن است. ضمن این که سوی جنوبی دره هم مشکلات خاص خودش را دارد، یعنی به‌نوعی درگیر مشکلات سوی شمالی دره هست.»
خبرنگار: آذر فخری
انتهای پیام