گواهی‌نامه ثبت اختراع، مجوز کسب و کار نیست/۴ حقیقت درباره ثبت دارایی‌های فکری

به گزارش معاصر؛ در این گزارش عنوان شد موانعی برای متقاضیان ثبت علامت تجاری و دریافت مجوز کسب و کار در ادارات ثبت وجود دارد و در صورت تصویب مجلس شورای اسلامی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور باید به درگاه ملی مجوز‌ها متصل شود.

سیامک اسلامی سرپرست مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشورسازمان ثبت اسناد و املاک کشور در پاسخ به موارد مطرح در این گزارش توضیحاتی ارائه کرد.

اسلامی سرپرست مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشورسازمان ثبت اسناد و املاک کشور تصریح کرد: طی روز‌های گذشته، موضوع اطلاق مجوز به برخی امور ثبت اسناد و املاک کشور و از جمله گواهینامه‌های ثبت مالکیت فکری شامل اختراع، طرح صنعتی، علامت تجاری و نشانه جغرافیایی که توسط مرکز مالکیت معنوی صادر می شود؛ محل بحث‌های در مراجع مختلف گرفته است.

اسلامی تاکید کرد: در جهان امروز، ارزش دارایی‌های ناملموس یا نامشهود که به دارایی‌های فکری معروف هستند، بیش از دوران گذشته است و سهم دارایی های فکری در سبد دارایی اشخاص، به دلیل توسعه مفاهیمی مانند ارزش گذاری برند، بهره برداری از اختراع و طرح صنعتی، نقض حقوق مالکیت فکری و جلوگیری از رقابت غیرمنصفانه، هر روز در حال افزایش است.

مالکیت فکری به دو شاخه کلی مالکیت صنعتی و مالکیت ادبی و هنری تقسیم می شود و در این میان، مالکیت صنعتی در ایران، سابقه درخشانی دارد و به طور کلی شامل اختراعات، طرح های صنعتی، علائم تجاری و نشانه های جغرافیایی است. از سال ۱۳۰۴ خورشیدی که نخستین قانون مالکیت فکری ایران با نام قانون علامات صنعتی و تجارتی به تصویب رسید و سال ۱۳۳۷ که الحاق کشور به کنوانسیون بین‌المللی پاریس انجام شد. پایه های ثبت دارایی های فکری در کشورمان شکل گرفت و هم اکنون با گذشت حدود صد سال از تصویب نخستین قانون، جمهوری اسلامی ایران در تثبیت و حمایت حقوقی از مالکیت های صنعتی، جایگاه خوبی در سطوح ملی و بین¬المللی دارد و در حال حاضر علاوه بر چندین قانون و مقررات خاص ملی، مسئولیت اجرای تعداد ۹ معاهده بین المللی مالکیت فکری را نیز بر عهده داریم.

اسلامی سرپرست مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور سازمان ثبت اسناد و املاک کشور بیان کرد: ثبت اختراع، طرح صنعتی، علامت تجاری و نشانه جغرافیایی، یک اقدام اختیاری است و فقط به مشخص کردن حدود مالکیت فکری می¬پردازد و به عبارت دیگر، تنظیم گر روابط حقوقی اشخاص است و بنابراین مجوز محسوب نمی‌شود، زیرا مجوز، یک اقدام اجباری است.

وی گفت: ثبت دارایی های فکری فقط به درخواست متقاضی انجام می شود و مرکز مالکیت معنوی پس از دریافت درخواست شخص و در صورت انطباق با قوانین، مقررات و معاهدات بین المللی مربوط، نسبت به صدور و اعطای گواهینامه اقدام می‌کند. به دیگر سخن، همگان می توانند بدون ثبت مالکیت فکری و بدون محدویت زمانی به کسب و کار خویش ادامه دهند؛ لیکن به دلیل اهمیت دارایی‌های فکری و کسب حمایت حقوقی و قضایی، اشخاص تمایل دارند ثبت مالکیت خود را انجام دهند تا در صورت نقض حق، نسبت به جبران خسارت از طریق مراجع قانونی اقدام کنند.

اسلامی تاکید کرد: هیأت مقررات زدایی و بهبود محیط کسب و کار موظف شده است که بـه منظور تسهیل سرمایه گذاری در کشور، شرایط و فرآیند صدور یا تمدید مجوز‌های کسب و کار را ساده کند و موضوعات مالکیت معنوی، مصداق فعالیت اقتصادی مقرر در بند ۲۱ ماده ۱ قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی (تعریف مجوز کسب و کار) محسوب نمی شود. لازم به توضیح است ثبت مالکیت فکری کاملاً مستند به قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶ و آیین نامه اجرایی مصوب ۱۳۸۷ و قانون حمایت از نشانه های جغرافیایی مصوب ۱۳۸۳ و آیین نامه اجرایی مربوط مصوب ۱۳۸۴ و سایر قوانین ملی و معاهدات بین المللی انجام می شود بنابراین در اموری که به استناد قانون خاص یا عام انجام می شود، امکان تغییر فرآیند به استناد مقرره یا بخشنامه وجود ندارد.

وی با بیان اینکه گواهینامه های ثبت اختراع، طرح صنعتی، علامت تجاری و نشانه های جغرافیایی، یک روند قانونی برای حفظ نظم عمومی است، گفت: قوه قضائیه در جایگاه نظارت بر اجرای قانون و رعایت حقوق اشخاص قرار دارد و صدور مجوز کسب و کار، خارج از حیطه وظایف قوه قضائیه نیست و لازم است این مهم، در اطلاق مجوز به امور ثبت مالکیت فکری، مورد توجه قرار گیرد.

ین نکته به حدی اهمیت دارد که در متن گواهینامه ثبت علامت تجاری، تصریح شده است که «گواهینامه ثبت علامت، مجوز فعالیت‌های تبلیغی، نامگذاری اماکن و محصولات در داخل کشور نیست و انجام این امر منوط به اخذ مجوز‌های قانونی لازم از دستگاه‌های ذی ربط است». بنابراین، «مجوز نبودن» گواهی نامه‌های ثبت اختراع، طرح صنعتی، علامت و نشانه جغرافیایی، سال های متمادی است که به اشخاص حقیقی و حقوقی اعلام می‌شود.

اسلامی سرپرست مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور سازمان ثبت اسناد و املاک کشور گفت: گواهی نامه ثبت مالکیت فکری مانند سایر اسناد مالکیت اموال غیرمنقول، یک سند رسمی برای تعیین و وصف دامنه مشخص از حقوق اشخاص است و به تعبیری مانند شناسنامه، گواهینامه رانندگی و یا دانشنامه پایان تحصیلات دانشگاه، حاکی از نوعی خاصیت نیست که به خودی خود، دلیل بر بازدارندگی یا ممانعت در کسب و کار نیست. این قیاس از این حیث ارائه شد که مصادیق یادشده، مجوز کسب و کار تلقی نشده‌اند، لیکن گواهینامه‌های ثبت مالکیت فکری، مجوز تلقی شدند.