تشدید چالش های اقتصادی با پایان سال های دور از ترامپ!

به گزارش معاصر به نقل از روزنامه آرمان ملی، بانک مرکزی نیز با اتخاذ سیاست‌های گوناگون درصدد ثابت نگه‌داشتن نرخ ارز با وجود تحولات و چالش‌های سیاسی و اقتصادی در منطقه است،

(هر چند واکنش‌های مختلفی از سوی صاحبنظران در این خصوص وجود دارد)، اما همه این رویکردها با وجود مذاکرات پنهان و آشکاری که به نتایجی مانند آزاد شدن اموال بلوکه شدن ایران پس از سال‌ها، الحاق ایران به برخی از پیمان‌های بین‌المللی مانند شانگهای، بریکس و ... منتهی شده است،

در پسِ گمانه‌زنی‌هایی در خصوص تشدید تحریم‌ها و اِعمال سیاست‌های آمریکا در صورت ریاست جمهوری مجدد ترامپ، در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است. تغییر در سیاست خارجی و داخلی آمریکا، قطعاً با تحریم‌های شدیدتری برای ایران در حوزه روابط بین‌الملل همراه خواهد بود که البته در حوزه‌های دیگری مانند؛ محیط زیست، مهاجرت، اقتصاد و... درآمیخته خواهد شد.

کارشناسان بر این باورند، با روی کار آمدن مجدد ترامپ، نظرات و تصمیمات او تأثیرگذاری آشکاری بر رفتار بازارهای مالی جهانی خواهد داشت، این یک موضوع پیچیده است و تأثیرات آن به شدت وابسته به تصمیمات و اقدامات وی در طول دوره ریاست جمهوری خواهد بود.

هراس قدرت گیری مجدد ترامپ در عرصه بین‌المللی

ظهور مجدد احتمالی ترامپ، مجدداً سایه‌ای از هراس بر حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، بین‌المللی، زیست محیطی و... بر سراسر جهان افکنده است.

این امر به ویژه برای کشورهایی که سابقه تضاد منافع سیاسی، اقتصادی و... مانند ایران و چین ( با احتمال اِعمال تعرفه‌های سنگین و تحریم کالا) داشته و دارند، بیش از پیش صدق می کند، در حقیقت دستاوردهای منفی قدرت‌گیری مجدد ترامپ برای ایران به ویژه در بخش اقتصادی با وجود نگاه خوش‌بینانه ایران به رشد ومطلوبیت نسبی اقتصادی در سال‌های دور از ترامپ، بیش از پیش باعث نگرانی می‌شود. در ایران ریسک‌‌‌های ژئوپلیتیک به شکل دیگری در جریان هستند.

تنش‌‌‌های اخیر منطقه و نبود چشم‌‌‌انداز مثبت برای پایان درگیری‌‌‌ها اصلی‌‌‌ترین چالش‌‌‌های کنونی ژئوپلیتیک هستند. با توجه به روحیه ستیزه‌‌‌جویانه ترامپ، احتمال گسترش ابعاد درگیری‌ها و چالش‌های موجود در حوزه‌های دیگر اقتصادی و ... بسیار است.

چالش اصلاحات اقتصادی با ترامپ دوباره‌!

بر اساس این گزارش، هر چند چالش‌های و مشکلات اقتصادی و ناترازی‌ها در اکثر کشورها بعد از پایان پاندومی کرونا، جنگ اوکراین و روسیه، اسرائیل و غزه و... در اکثر کشورهای جهان به چالش‌هایی منتهی شده است، اما تحریم‌های بین‌المللی، کاهش قیمت نفت، فشارهای مالی و اقتصادی داخلی و... از جمله عوامل مهمی به شمار می‌آید که شرایط دشوار جهانی را برای ایران تشدید کرده است.

این عوامل باعث کاهش ارزش پول ملی، تورم، و بیکاری شده و تأثیرات منفی روی قدرت خرید و زندگی روزمره شهروندان داشته است. عدم استفاده بهینه از منابع داخلی، رانت و نقص در سیاست‌های اقتصادی نیز کاهش عملکرد بخش‌های مختلف اقتصاد کمک کرده‌اند.

تحقیقات و فناوری کمتر از حد نیاز، تناقضات در سیاست‌های مالی و نقدی، و عدم شفافیت نیز از دیگر عواملی هستند که مانع توسعه پایدار اقتصادی می‌شوند. حل این چالش‌ها نیاز به برنامه‌ریزی جدی، اصلاحات سازمانی، و تسریع در فرآیند توسعه دارد.

تجربه کردن این شرایط در حالی که اندکی شرایط تحریم‌ها و اِعمال سیاست‌های خصمانه آمریکا با ریاست جمهوری بایدن علیه ایران کاهش یافته است،

قطعاً با تقویت احتمال ریاست جمهوری مجدد ترامپ، بدتر خواهد شد. پیش بینی کارشناسان بر این است که؛ احتمالاً افزایش تحریم‌ها و محدودیت‌های بیشتر در حوزه‌های نفت و اقتصادی می‌تواند منجر به کاهش درآمد نفتی ایران و تضعیف ارزش پول ملی شود.

همچنین، ممکن است تحریم‌ها بر روی تجارت و ارتباطات بین‌المللی ایران تأثیر بگذارد و رشد اقتصادی را کاهش دهد و به این ترتیب کسری بودجه پیش‌بینی شده در سال آینده برای ایران وضعیت سختی خواهد یافت

نوسانات بازار نفت و تاثیرات آن بر دیگر بازارها

علاوه بر این، افزایش نااطمینانی در بازارهای جهانی نفت و افت تقاضا به دلیل تحریم‌ها ممکن است به شدت بر اقتصاد ایران تأثیر بگذارد. این مسائل ممکن است باعث کاهش سرمایه‌گذاری‌ها، افزایش تورم، و بیکاری در کشور شود. در نتیجه، این تحولات می‌توانند به چالش‌ها و مشکلات جدیدی برای اقتصاد ایران منجر شوند.

از سوی دیگر تلاش بانک مرکزی ودولت برای اصلاحات در ایران شکل پیچیده تری خواهد یافت، هر چند در سال های اخیر اصلاحات اقتصادی اخیر در جهت کاهش وابستگی به درآمد نفتی و توسعه بخش‌های غیرنفتی هدف داشته‌اند، اما قطعاً همچنان سهم موثری در تامین درآمدها و مقابله با کسری بودجه دارند.

ایجاد مشکلاتی که از سوی دولت آینده آمریکا به ریاست جمهوری ترامپ برای ایران ایجاد خواهد شد با تغییرات اجباری در سیاست های مالی – اقتصادی کشور همراه خواهد بود که به ناچار به کاهش اعتماد به بازار و ایجاد موانع برای تصمیم گیری برای حضور در بازار و تولید منجر می شود.

سیاست های غیرقابل پیش بینی ترامپ و احتمالات دیگر

از سوی دیگر برخی از کارشناسان بر این باور هستند، ترامپ غیرقابل پیش بینی ترین مسئول سیاسی در عرصه بین المللی است،

از این رو این احتمال نیز وجود دارد در صورت تغییر ریاست جمهوری بایدن با ترامپ، احتمال تغییر رویکرد ترامپ به موضوعاتی مثل توافق هسته‌ای یا تحریم‌ها وجود دارد واین احتمال نیز وجود دارد که شاید شرایط برای همکاری بین‌المللی و کاهش فشارهای اقتصادی ایران بهبود یابد.

اما در هر حال برنامه ریزی از سوی ایران برای جایگزین کردن سیاست گذاری های مطلوب در بخش اقتصادی می تواند میزان آسیب های احتمالی را کاهش دهد.

شوک به بازارهای مالی

این گزارش می افزاید؛ ترامپ به اقتصاد بین‌المللی اعتقاد ندارد. او به اقتصاد ملی باور دارد. وقتی او در سال ۲۰۱۶ به مقام ریاست‌جمهوری رسید از پیمان‌های منطقه‌ای و بین المللی خارج شد و دستور داد تا تمام بنگاه‌های آمریکایی که در سرزمین‌های دیگر به تولید مشغول هستند به خاک اصلی برگردند. مثل اپل که خط تولید آی‌فون خود را از چین به آمریکا منتقل کرد.

بابک نگهداری، رئیس مرکز پژوهش های مجلس گفت: اگر در آینده، ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شود، باید آماده باشیم که فشار تحریمی ما افزایش پیدا کند و شوک به بازار دارایی‌ها وارد شود. او گفته که در راستای توافق اوکراین و روسیه اقداماتی انجام دهد و البته با حضور ترامپ در کاخ سفید، آمریکا بر مهار چین تمرکز خواهد کرد و در نتیجه خرید نفت ایران توسط این کشور کاهش می‌یابد.

از سوی دیگر امکان همکاری و مشارکت ایران و روسیه در موضوعات اقتصادی با مشکل مواجه می‌شود. او افزود: حال عمومی کلان اقتصادی و زیست بوم صنعت کشور، متأثر از فعالیت کارگزاران اقتصادی در بخش‌های مختلف کشور است و اگر به یک نگاه مشترک درباره وضعیت اقتصادی کشور دست یابیم، شاید بتوانیم رویکردهای تحولی بهتری را برای آینده درنظر بگیریم و رشدی جهش زا و تحول‌آفرین، ایجاد کنیم.

وی با بیان اینکه در این حوزه چند دغدغه وجود دارد، افزود: یک دغدغه مربوط به نحوه تقسیم منابع، تنظیم‌گری و... است و دغدغه دیگر نیز این می‌تواند باشد که چه کنیم صنایع اقتصادی کشور، کوچک‌تر نشوند.

تأثیر انتخابات آمریکا بر نظم جهانی

وی درباره تأثیر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر نظم جهانی و ایران گفت: اگر در آینده، ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شود، باید آماده باشیم که فشار تحریمی ما افزایش پیدا کند و شوک به بازار دارایی‌ها وارد شود.

او گفته که در راستای توافق اوکراین و روسیه اقداماتی انجام دهد و البته با حضور ترامپ در کاخ سفید، آمریکا بر مهار چین تمرکز خواهد کرد و در نتیجه خرید نفت ایران توسط این کشور کاهش می‌یابد. از سوی دیگر امکان همکاری و مشارکت ایران و روسیه در موضوعات اقتصادی با مشکل مواجه می‌شود.

بر اساس این گزارش، مطلوب است دولت برای استمرار و بهبود وضعیت اصلاحات؛ گزینه های جایگزینی را برای پیشبرد اصول سیاست‌های مالی و نقدی، تسهیل در سرمایه‌گذاری‌ها، اصلاحات در بخش بانکی، و تقویت بخش خصوصی و ... را در صورت ریاست جمهوری مجدد ترامپ در نظر بگیرد تا بتواند با حداکثر ظرفیت های موجود داخلی و همچنین، همکاری با جوامع بین‌المللی و استفاده از ظرفیت‌های بین المللی راه حلی مناسب برای بهبود شرایط ادامه مسیر دهد.