یکی از مشکلات عرصه کتاب را باید معضلات معیشتی دانست

کاظم موسوی بجنوردی، گفت: اهمیت کتاب و کتاب‌خوانی در این است که با کلمه فکر می‌کنیم و اگر کلمه نباشد قادر به فکر کردن نیستیم. هرکلمه در طول تاریخ بعد از ده‌هاهزارسال تجربه زیسته انسان شکل می‌گیرد و هرکلمه یک مفهوم کلی است. پس اساسا کلمه و کلام از قداست خاصی برخوردار است و تمام داشته‌هایمان را به‌صورت کلمه درمی‌آوریم و می‌نویسیم.

او در ادامه عوامل مختلف کاهش فرهنگ مطالعه را برشمرد و اشاره کرد: مهم‌ترین عامل، مسائل معیشتی است. وقتی مردم در تنگنا باشند، مطالعه در اولویت بعدی قرار می‌گیرد و همه در فکر تأمین معاش هستند.

جز اینها، گسترش امکانات ارتباط جمعی هم سبب شده تا افراد کمتر ‌سراغ کتاب بروند اما این نباید عاملی باشد برای کمتر خواندن.

رئیس مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی به راهکارهایی هم اشاره کرد: باید فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی تبلیغ شود تا در اعماق جامعه اشاعه یابد. باید جوانان را به این فهم برسانیم که اگر می‌خواهند، از خمودگی درآیند و عضو مفیدی در جامعه باشند و نگاه‌شان وسعت یابد، باید بخوانند. زیرا کلمات چیکده تجربه انسانی‌اند که در کتاب‌ها ارائه می‌شود و می‌تواند ما را به توسعه ذهنی رهنمون سازد.

زیرا این کتاب است که فضای ذهنی انسان را باز می‌کند و از این طریق بهتر می‌توان معاشرت و رفتار اجتماعی خود را با دیگران تنظیم کرد. فکر می‌کنم اکنون جوانان بیش از هر زمان دیگر نیازمند مطالعه هستند. هرچند هرچه تنوع در کتاب‌هایی که پدید می‌آید، بیشتر باشد، جوانان به مطالعه علاقه‌مندتر می‌شوند.

موسوی بجنوردی، کتب مرجع و دانشنامه‌ها را ازجمله کتاب‌هایی می‌داند که می‌تواند فرهنگ را تعمیق بخشد و حتی در گسترش فرهنگ مطالعه اثرگذار باشد: ما که دانشنامه‌نویس هستیم، دانشنامه‌ها را حافظ فرهنگ ملی می‌دانیم و اصلا یکی از وظایف همه دایرةالمعارف‌ها نه‌فقط آن است که دانش‌های مختلف و مفاهیم گسترده را در میان مردم رواج می دهند، بلکه حافظ فرهنگ هم هستند و به ‌مثابه شناسنامه‌ای هستند برای فرهنگ مردم.

حالا که به اجبار در خانه هستیم، پیشنهادم این است بیشتر مطالعه کنیم و کاش مردمِ ما، راجع به فولکلور بخوانند. فرهنگ فولکلوریک سرزمین ما، دنیای وسیع، حامل بار فرهنگیِ بزرگی و یک دنیا اندیشه است و ما از طریق فولکلور به فرهنگ و هویت ملی و ساختار ارزشی یک ملت پی می‌بریم.

هفته کتاب در یک نگاه

۲۴ آبان ماه در تقویم رسمی کشور در سال ۱۳۷۲ شمسی به عنوان روز کتاب و کتاب‌خوانی تعیین شد. در سال‌های گذشته هفته پایانی آبان ماه، هفته کتاب نامگذاری شد. نخستین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در روزهای چهارم تا دهم دی ماه سال ۱۳۷۲ با پیام رهبر فرزانه انقلاب اسلامی برگزار شد.

همزمان با هفته کتاب، در مدارس، مساجد، دانشگاه‌ها، و استان‌های کشور نمایشگاه‌ها و جشن‌های کتاب و سخنرانی همراه با نشست های مختلف و... با موضوعات چاپ و نشرِ و کتاب و ترویج کتابخوانی با هدف افزایش میزان سرانه مطالعه برگزار می‌شود.

براین اساس با مجموعه سیاستگذاری و برنامه ریزی های انجام گرفته سعی شده تا ترویج فرهنگ مطالعه به خصوص بین نوجوانان، هدف و محور اصلی این برنامه‌ها باشد از این رو بزرگداشت روز کتاب، کتابدار و کتاب‌خوانی همه ساله در این ایام با شکوه هرچه تمام تر از سوی اهالی قلم، فرهیختگان، مسئولان و فعالان فرهنگی، اساتید،‌ دانشگاهیان، دانشجویان، دانش آموزان، اصحاب نشر و چاپ و کتاب برگزار می‌شود.

امسال نیز همزمان با بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار دانایی؛ مانایی این رویداد بزرگ فرهنگی از شنبه ۲۴ آبان تا جمعه ۳۰ آبان‌ماه جاری در سراسر کشور برگزار شد.