اين آمارها به درستي سبب شده تا اغلب مردم بپندارند در شرايط پاندمي کوويد19 که مدارس، دانشگاه‌ها، مراکز تفريحي، هنري، فرهنگي، همايش‌ها، هتل‌ها و اغلب سفرهاي گردشگري و پرواز هواپيماها تعطيل شده و بخش قابل توجهي از کارمندان دولت و موسسات خصوصي، دورکاري مي‌کنند؛ ديگر نبايد نگران آلودگي هوا باشيم.
اما متاسفانه نه‌تنها چنين نشده، بلکه مطابق گزارش اخير شهردار تهران در سال 99 تا دهم دي ماه تعداد روزهاي پاک فقط 15 روز بوده است؛ يعني 10 روز کمتر از پارسال و 13 روز کمتر از سال 1397.
تامل‌برانگيزتر آنکه تعداد روزهاي ناسالم و خطرناک تا 14 دي ماه 1399 به 85 روز رسيده، درحاليکه سال گذشته اين رقم، 61روز و دو سال پيش، فقط 59 روز بوده است! چگونه چنين اتفاقي رقم خورده است؟
به نظر مي‌رسد 3مولفه مهم در اين شرايط موثر بوده‌اند: نخست آنکه مصرف مازوت در مراکز صنعتي و نيروگاهي به شدت افزايش يافته است که سبب شده ميزان ترکيبات گوگردي و ذرات معلق بسيار خطرناک کوچکتر از 2.5 ميکرون در هواي تهران، اراک، کرج، اصفهان، مشهد، قم، قزوين و ديگر شهرهاي بزرگ کشور افزايش يابد. دوم آنکه به دليل ناتواني ناوگان حمل و نقل عمومي، فاصله‌گذاري فيزيکي در متروها و اتوبوس‌هاي واحد عملا اجرا نمي‌شود و بسياري از شهروندان ترجيح دادند به‌رغم ميل باطني براي مصون‌ماندن از خطر ابتلا به کرونا از خودروهاي شخصي خود استفاده کنند. عاملي که سبب شد در سال جاري همچنان با معضلي به نام ترافيک و هدررفت وقت شهروندان روبه‌رو باشيم.
دست آخر آنکه به نظر مي‌رسد به دليل تحريم‌ها کيفيت توليد گازوييل و بنزين کاهش يافته - موضوعي که دستکم در مورد گازوئيل مورد تاييد سازمان حفاظت محيط‌زيست هم هست - که سبب افزايش بار آلايندگي را فراهم کرده است.
در کوتاه‌مدت دولت موظف است گاز مورد نياز نيروگاه‌ها و مراکز صنعتي را فراهم کرده و اجازه مصرف مازوت، به‌ويژه در شرايط وارونگي هوا - اينورژن - را نداده و شهرهايي که شاخص آلودگي آنها از 150 مي‌گذرد را تعطيل اعلام کند.
در ميان‌مدت بايد به تقويت ناوگان حمل و نقل عمومي، افزايش خطوط مترو و تعداد واگن‌ها، نوسازي اتوبوس‌ها و ميني‌بوس‌ها و اضافه‌کردن ون‌ها اقدام کرده و در تغيير مبلمان شهري از خودرومحوري به بوم‌محوري - اکومحوري - شتاب بخشد.
خوشبختانه سازمان شهرداري‌ها در وزارت کشور بخشنامه خوبي در اوايل امسال خطاب به همه شهرداري‌هاي سراسر کشور صادر کرد مبني برآنکه مسيرهاي ويژه کرونايي براي تردد دوچرخه‌سواران را در دستور کار قرار دهند، اما فقط معدودي از شهرداران در تهران، يزد، شيراز، مشهد، قزوين و اصفهان اين بخشنامه را عملاً جدي گرفتند و شگفت‌آورتر آنکه سازمان حفاظت محيط‌زيست در اين مورد کاملا منفعلانه و بي‌برنامه عمل کرده است.
و سرانجام در درازمدت بايد به سمت تغيير ماهيت استحصال انرژي و برق مطابق مفاد برنامه‌هاي پنج‌ساله حرکت کرده و به جاي نيروگاه‌هاي حرارتي و برق‌آبي از انرژي خورشيدي، بادي و زمين‌گرمايي برق توليد کنيم. يادمان باشد: رسانه ملي کشور هم با توليد و پخش کليپ‌هاي جذاب و کوتاه مي‌تواند به شهروندان آگاهي دهد که با کاهش دماي منازل و استفاده از تن‌پوش‌هاي گرم‌تر، کاهش توليد زباله و تفکيک زباله در مبدا - فرآيند سوزاندن و دفن زباله در کلان‌شهرها خود در شمار مولفه‌هاي افزايش‌دهنده آلايندگي هواست - استفاده از دوچرخه در شرايطي که شاخص آلودگي کمتر از 150 است و نيز توقف عمليات ساختماني و بخصوص تخريب خانه‌هاي کلنگي و گودبرداري در کاهش بار آلايندگي شهر خود، موثرتر و مسئوليت‌پذيرتر رفتار کنند.
انتهای پیام