ميلاد نبى رحمت (ص) و امام جعفر صادق (ع) مبارک باد

                                  نام احمد، نام جمله انبياست   **   چون که صد آمد، نود هم پيش ماست

منتی که پیامبران و ائمه بر جامعه‌ی بشری نهادند، آن‌چنان منت بزرگی است که اگر همه‌ی مردم مداح و ثناگوی ایشان باشند، نمی‌توانند از عهده‌ی سپاس‌گزاری ایشان برآیند و حق احسان ایشان را ادا کنند. همه شاعران بزرگ زبان پارسی مدح و نعت پیامبر اسلام (ص) را بر خود فرض دانسته، و به سرودن اشعاری در این بحر روی آورده‌اند. در این میان زبان فارسی یکه‌تاز است که در زبان شعری هیچ زبانی به پایش نمی‌رسد.

حضرت استاد سید ابوالحسن ندوی ـ رح ـ در کتاب «به سوی مدینه» می‌نویسد: «صاحب‌نظرانی که با ادبیات جهان اسلام آشنا بوده و ادبیات زبان‌های مختلف ملل اسلامی را مطالعه کرده‌اند و از ذوق شعری برخوردارند، به خوبی می‌دانند که زبان فارسی در میدان مدایح نبوی از دیگر زبان‌ها گوی سبقت را برده و از این نظر غنی‌ترین زبان است و باید گفت که شعر فارسی اعم از آن‌چه در ایران سروده شده است یا در هند آکنده از مرواریدهای گران‌قیمت و سروده‌های شگفت در مدح رسول صلى الله علیه وسلم می‌باشد.» در اینجا نگاهی به اشعار شاعران بزرگ زبان پارسی در مدح پیامبر اسلام (ص) می‌اندازیم.

حکیم ابوالقاسم فردوسی طوسی (۳۲۹ ه‍.ق – ۴۱۱ ه‍.ق) حماسه‌سرای نامی ایران در آغاز کتاب مشهورش شاهنامه در ستایش پیامبر اکرم صلى الله علیه وسلم و جانشینانش می‌سراید:

       به   گفتار  پیغمبرت  راه    جوی         دل از تیرگی‌ها بدین آب شوی

        چه گفت آن خداوند تنزیل و وحی         خداوند  امر   و    خداوند  نهی

* * *

· متکلم صاحب‌دل مولانا (مولوی) جلال‌الدین‌محمّد بلخی ـ رح ـ (۶۷۲- ۶۰۴ ه‍.ق.) که باید از سلاله‌ی پیامبران شعر و ادب فارسی باشد، او را «خداوندگار عشق و عرفان» لقب داده‌اند مولانا «نعت تعظیم حضرت مصطفی صلى الله علیه وسلم که در انجیل بود» را چنین بیان می‌نماید:

            بود در انجیل نام مصطفی /*/   آن سر پیغمبران بحر صفا

              بود ذکر حلیه‌ها و شکل او /*/  بود ذکر غز و صوم و اکل او

                      طایفه نصرانیان   بهر  ثواب /*/ چون رسیدندی بدان نام و خطاب

              بوسه دادندی بدان نام شریف /*/ رونهادندی بدان وصف لطیف

               اندرین فتنه که گفتم آن گروه /*/ ایمن از فتنه بدند و از شکوه

                  پایمن از شر امیران و وزیر /*/ در پناه نام احمد مستجیر

              نسل ایشان نیز هم بسیار شد /*/ نور احمد ناصر احمد یار شد

                    و آن گروه دیگر از نصرانیان /*/ نام احمد داشتندی مستهان

             مستهان و خوار گشتند از فتن /*/ از وزیر شوم رای و شوم فن

                 مستهان و خوار گشتند آن فریق /*/ گشته محروم از خود و شرط طریق

        هم مخبط دینشان و حکمشان /*/ از پی طومارهای کژ بیان

           نام احمد چون چنین یاری کند /*/ تا که نورش چون مددکاری کند

        نام احمد چون حصاری شد حصین /*/ تا چه باشد ذات آن روح الامین

* * *

شیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی ـ رح ـ (۶۹۱- ۶۰۶ ه‍.ق.) فرمانروای مسلّم ملک سخن، یکی از بزرگ‌ترین سخن‌سرایان جهان است و چیره‌دست‌ترین و نامورترینِ نویسندگان زبان فارسی؛ و یکی از پیامبران این فن! که در این مقام کسی به پای او نرسیده و نخواهد رسید.

سعدی در «بوستان» در ستایش پیغمبر صلى الله علیه وسلم چنین می‌سرایند:

                    کریم السجایا، جمیل الشیم /*/ نبیّ البرایا، شفیع الامم

              کلیمی که چرخ و فلک طور اوست /*/ همه نورها پرتو نور اوست

                         یتیمی که ناکرده قرآن درست /*/ کتب‌خانه‌ی چند ملّت بشست

                        چه نعت پسندیده گویم ترا؟ /*/ علیک السّلام ای نبیّ الورا

* * *

رِند فرزانه‌ی شیراز، خواجه شمس‌الدین‌محمّد حافظ شیرازی ـ رح ـ (۷۹۲- ۷۲۶ ه‍.ق.) ملقب به «لسان الغیب» با وجود اشعار کمش از محبوب‌ترین شاعران ایران است. ایشان در مورد پیامبر اعظم صلى الله علیه وسلم چنین می‌سرایند:

 ستاره‌ای بدرخشید و ماه مجلس شد /*/ دلِ رمیده‌ی ما را انیس و مونس شد

نگارِ من که به‌مکتب نرفت و خط ننوشت /*/به غمزه مسئله آموز صد مدرّس شد

           به بوی او دل بیمار عاشقان چو صبا /*/ فدای عارض نسرین و چشم نرگس شد

به صدر مصطبه‌ام می‌نشاند اکنون دوست /*/ گدای شهر نگه کن که میر مجلس شد

       خیال آب خضر بست و جام اسکندر /*/ بجرعه نوشی سلطان ابوالفوارس شد

    طرب سرای محبت کنون شود معمور /*/ که طاق ابروی یار منش مهندس شد

         لب از ترشح می پاک کن برای خدا /*/ که خاطرم به هزاران گنه موسوس شد

        کرشمه‌ی تو شرابی به عاشقان پیمود /*/ که علم بی خبر افتاد و عقل بی حس شد

  چو زر عزیز وجود است نظم من آری /*/ قبول دولتیان کیمیای این مس شد

               ز راه میکده یاران عنان بگردانید /*/ چرا که حافظ از این راه رفت و مفلس شد

* * *

امام جعفر صادق، امام ششم شیعیان، در هفدهم ربیع الاول سال 83 هجری قمری در مدینه متولد گردید. کنیه ایشان، ابوعبدالله و لقبشان صادق است. پدر ارجمندشان، امام باقر و مادرش ام فروة است. رسول خدا سالها قبل ولادت آن حضرت را خبر داده و فرموده بود نام او را صادق بگذارید، زیرا از فرزندان او کسی است که همنام اوست، اما دروغ می گوید «جعفر کذّاب.

امام جعفر صادق (ع) ازجمله شخصیت هایی است که نظریات و افکار علما و دانشمندان را به خود مجذوب داشته و در رشته های زیادی از علم و دانش؛ طب، کیمیا، فزیک و...نظریه داده است که امروز آزمایشهای علمی نظریات امام صادق (ع) را ثابت میکند و بر آن صحه می‌گذارد. در مورد جایگاه و مرتبه امام جعفر صادق (ع) تألیفاتی صورت گرفته است که در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم:

·«امام صادق(ع) و مذاهب چهارگانه»

مجموعه « امام صادق(ع) و مذاهب چهارگانه» ترجمه فارسی اثر چهارجلدی «الامام الصادق و المذاهب الاربعة » از «اسدحیدربن‌محمدبن‌عیسی» است که در 8 جلد منتشر شده ‌است. این کتاب که یکی از مهمترین و اثرگذارترین آثار در حوزه تاریخ تحلیلی اسلام و حیات علی سیاسی امام صادق (ع) است؛ توسط حلقه ترجمه مرآت و با تلاش انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب به چاپ رسیده‌است. «آیت‌الله سبحانی» درخصوص این کتاب گفته‌اند: من سال‌ها پیش این کتاب را مطالعه کرده و تاکنون نیز بارها آن را مرور کرده‌ام و همیشه در تعجب بوده‌ام که چطور یک فرد می‌تواند اطلاعاتی با این وسعت در خصوص امام صادق(ع) کسب کرده‌باشد.

 «صبح ساحل»

دکتر مهدی خدامیان‌آرانی در کتاب «صبح ساحل» حوادث عصر امام صادق (ع) را به زبان داستان بیان کرده‌است. این کتاب رمانی درباره عصر امام صادق(ع) است که خواننده را با حوادث گوناگون آن دوران آشنا می‌کند؛ به طوری که زندگی و حوادث سیاسی و اجتماعی زمان ایشان را بیان می‌کند. این کتاب توسط انتشارات «وثوق قم» منتشر شده‌است.

«در  مکتب امام جعفر صادق (ع)»

محمدحسین نوحه‌خوان در ابتدای کتاب «در مکتب امام جعفرصادق (ع)» الگوهای فردی و اجتماعی امام جعفر صادق (ع) را ذکر کرده‌است؛ این کتاب به صورت موضوع‌بندی بیان شده است و در آن احادیث مربوط به هر موضوع، آورده و طبقه‌بندی شده‌است. به عنوان مثال در مورد راز و رازداری زیر عناوینی مانند مایه افتادن نفس، مرکز گنجایش راز، معیار رازداری، خود را بر باد ندهید؛ بیان شده‌است.

«گنجینه نور»

کتاب «گنجینه نور» ،مجموعه پرسش‌هایی است که از امام صادق (ع) پرسیده شده و آن حضرت به آن‌ها پاسخ داده‌اند. شیعیان که تربیت یافتگان مکتب برحق امام صادق (ع) هستند؛ همواره تشنه‌ معارف اسلامی بوده و از سرچشمه‌ی زلال احادیثی که توسط محققان، مؤلفان، راویان حدیث ثبت و ضبط شده‌است، سیراب می شوند. به این ترتیب می‌توان گفت که این کتاب در نوع خود کم‌نظیر بوده و پاسخگوی بسیاری از سوالات و شبهات جوانان در زمینه‌های مختلف است.