درباره سفر رئیسی به مسکو دو تحلیل وجود دارد. دولت و حامیانش این سفر را پر بار و یک گام بلند به سوی ایران قوی میدانند، حال آنکه منتقدان دولت این سفر را نه تنها بی دستاورد بلکه نمادی از تحقیر ملت ایران میخوانند.
حشمت الله فلاحت پیشه در گفتگو با نامه نیوز درباره دستاورد سفر سیدابراهیم رئیسی به مسکو گفت: پیش از پاسخ به این سئوال لازم میدانم به این نکته اشاره کنم که اخیرا ادبیاتی درباره مناسبات بین ایران با چین و روسیه شکل گرفته که خیلی خطرناک است. معمولا طرف ایرانی میگوید «به درخواست طرفهای چینی یا روسی فلان مذاکره یا فلان توافق باید محرمانه بماند».
وی افزود: حساسترین نوع رابطه بین دو کشور همکاری نظامی است. روسها «اس ۴۰۰» را به متحدان آمریکا با اصرار میفروشند، ولی حاضر به فروش «اس ۳۰۰» به ایران نبودند بنابراین دلیلی برای محرمانه ماندن مراودات بین ایران با کشورهایی مثل ایران و روسیه نیست.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی یادآور شد: هر سفر و مراوده خارجی یک پروتکل دارد که براساس برنامه توافق شده دو دولت برای اجرای سفر تنظیم میشود. وقتی سفر آقای رئیسی را با سفر مسئولان کشورهای دیگر به مسکو مقایسه میکنیم، معتقدم در حوزه تشریفات، پروتکلی که به اجرا درآمد در شأن ایران نبود.
وی با بیان اینکه معمولا مقام ایرانی پیش از سفر خارجی در فرودگاه اهداف سفر را تشریح میکند، افزود: آقای رئیسی اعلام کرد «ایران به دنبال توافق راهبردی با روسیه است همچون توافقی که با چین انجام شد» و وزرای دولت نیز بیان کردند «در حوزه گسترش روابط تجاری، اقتصادی و راهبردی توافقنامههای مختلفی با روسیه به امضا میرسد.» بنابراین این دو موضع میتواند معیار و ملاکی برای ارزیابی سفر قرار بگیرد، بقیه موارد همچون نوع و کیفیت تشریفات زیاد مهم نیست.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: متأسفانه در دو حوزه یادشده در جریان سفر آقای رئیسی به مسکو هیچ صحبتی مطرح و توافقنامهای امضا نشد. در این نوع مراسم ها، روسای جمهور دو کشور در محل مستقر میشوند، وزرای آنها حوزههای مختلف موافقت نامههایی را امضا میکنند که این موافقنامهها در عالیترین سطح از لحاظ رقم، موضوع، شمول و زمان است. ضمن آنکه هیچ نشست مشترک رسانهای نیز که به طور معمول خواست چنین مذاکراتی است انجام نشد.
وی ادامه داد: در کل عملا صحبتی درباره توافق راهبردی بین ایران و روسیه به میان نیامد و جالب اینکه وقتی آقای رئیسی از آقای پوتین درباره عضویت ایران در پیمان شانگهای تشکر میکرد، آقای پوتین ایران یک عضو در حال پیوستن به این پیمان (عضو ناظر) معرفی کرد و این نشان داد نگاه طرف روسی به این مذاکره متفاوت است.
فلاحت پیشه با بیان اینکه سفر آقای رئیسی به مسکو دستاوردی برای ایران نداشت، گفت: فضای فکری مسئولان ایرانی و روسی به هم نزدیک نبود. روسیه، ایران را به عنوان یک خاکریز میبیند در حالیکه ایران فکر میکند روسیه میتواند شریک راهبردی ایران باشد. یک نشریه آمریکایی نوشت «پوتین ایران را به پذیرش موافقت نامه موقت راضی کرد» موافقت نامهای که تنها مجری آن روسیه است.
وی افزود: روسیه سعی میکند ایران را به عنوان یک محل برای حل چالشهای خودش با آمریکا و کشورهای غربی حفظ کند و طرح موافقت نامه برجامی نیز در همین رابطه شکل گرفت. در مقابل ایران به هیچ یک از دستاوردهایی که تحت عنوان دستاوردهای راهبردی از آن یاد میکرد نرسید.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: یادمان نرفته که آقای قالیباف نیز یک سال پیش به روسیه رفت و آن برخورد تحقیرآمیز با او شد. کسانی که سفر جدید را شکل دادند، قطعا از پروتکل سفر و موافقت نامههای احتمالی اطلاع داشتند بنابراین حداقل در مصاحبههای قبل از سفر انتظارات را افزایش نمیدادند و الان به نظر من واقعیت آن است که نیشخند پوتین به تابوسازیهای ایران بود و این تابوسازیها را ادامه میدهد و سود این کار نیز فقط عاید روسیه میشود.
انتهای پیام