اخبار معاصر: یک عزاداری مورد رضایت اهلبیت علیهمالسلام چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟
در جواب باید عرض کنیم عزاداری دو حیث دارد: یک حیث محتوایی است و مطالبی
که گفته میشود، یک حیث قالب و شیوه عزاداری است. از نظر محتوا آنچه که
گفته میشود نباید مطالب حرام و خلاف شرع باشد، یعنی دروغ نباشد، غلو
نباشد، موجب وهن مذهب نباشد، موجب تنقیص مقام اباعبدالله علیهالسلام و
معصومین علیهمالسلام نباشد و همچنین موجب پایین آمدن مقام خود مومنین و
عزاداران هم نباشد؛ یعنی از نظر محتوا مطالب مستند باشد، خلاف عقاید مکتب
اهلبیت علیهمالسلام نباشد، خلاف مرام اهلبیت علیهمالسلام نباشد. نسبت
به شیوه عزادارای اولا همراه با کار حرام نباشد مثل موسیقی حرام و امثال
اینها، و موجب وهن مذهب هم نباشد، یعنی کاری نکنند که سوژه به دست دشمنان
بیفتد و با این شیوه عزاداری که داریم، آنها علیه مکتب اهلبیت
علیهمالسلام و پیروان مکتب اهلبیت علیهمالسلام تبلیغ سوء داشته باشند.
اجمالا این را میتوانیم ویژگیهای عزاداری مناسب مورد رضایت اهلبیت
علیهمالسلام برشماریم.
با توجه به اطعامهایی که در ایام محرم داده میشود و انسان به
حلال بودن آنها یقین ندارد، آیا خوردن آنها اشکال دارد؟ لطفا هم از نظر
فقهی و هم از نظر اخلاقی پاسخ فرمایید. اگر نذری کسی که خمس نمیدهد را
بخوریم چطور؟
در مواردی که انسان غذایی را که یقین ندارد به حرام بودنش، مثلا اطعام
میکنند عزاداران را یا غذایی آماده کرده اند در این ایام و برای شما
میآورند یا فردی نذری میدهد و شما یقین دارید که خمس نمیدهد، به نظر
حضرت آقا خوردن آن غذا، چون یقین به حرام بودن یا مخلوط به حرام بودن آن
ندارید، یعنی یقین ندارید این غذا حرام است، یقین ندارید که متعلق خمس است،
خوردنش اشکال ندارد. اما از نظر اخلاقی - چون پرسیدند - بعضیها میگویند
اگر پول خمس در آن باشد ممکن است اثر وضعی داشته باشد. اگر بتوانید احتیاط
کنید خوب است؛ به این معنا که اگر تبعات سویی ندارد نخورید، قبول نکنید، یا
اینکه اگر مثلا متعلق خمس است - نه به این معنا که حتما متعلق خمس است
یعنی شبهه دارید - خودتان خمسش را بپردازید یا اگر موردی هست که ممکن است
از باب شبهه حرام شک داشته باشید، یعنی مثلا مال مردم باشد، به عنوان رد
مظالم بپردازید؛ گرچه واجب نیست. در حکم اولی که گفتیم شما یقین ندارید غذا
از حرام است یا مخلوط به حرام است، خوردنش اشکالی ندارد. بنابراین در
مجالس عزا که شرکت میکنید و طعام برای شما میآورند و امثال اینها، خوردنش
اشکال ندارد، از نظر فقهی حرام نیست. اما اگر کسی بخواهد - خلاصه به قول
معروف جز اولیای الهی باشد - پرهیز بیشتری داشته باشد احتیاط خوب است
.پرسیدند نظر آقا در مورد برهنه
شدن در عزاداری چیست؟ اگر فیلمبرداری نشود و زنان نیز نبینند چطور؟ آیا از
نظر فقهی، ایشان حرام میدانند این کار را؟
در پاسخ به این سوال باید عرض کنیم حضرت آقا توصیه فرمودند به برخی از
مداحان که در عزاداریها برهنه نشوند. اما این به عنوان یک فتوای فقهی نیست
که ما بگوییم حرام است. خب اگر نامحرمانی نیستند، اگر مسئله سویی بر آن
مترتب نیست، دشمنان سواستفاده نمیکنند خب ممکن است بگوییم حرام هم نباشد؛
مثلا یک جمع محدودی هستند فیلمبرداری هم نمیکنند، فقط مردان هستند حالا
پیراهن را از تن درآوردند و سینه میزنند؛ اما به طور کلی توصیه ایشان این
هست - به عنوان یک توصیه - که در عزاداریهای مردها برهنه نشوند. چرا؟ چون
ممکن است هم در معرض دید نامحرمان باشند و هم دشمنان باز از این مسئله
سواستفاده کنند برای تبلیغ علیه مکتب اهلبیت علیهمالسلام.
در مسئلهی برهنه شدن در عزاداری، آیا امر به معروف و نهی از منکر واجب است؟
پرسیدند اگر شخصی در روضهها به صورتش دست بزند تا جایی که صورتش زخم شود، حتی کبود شود، آیا این عمل مشکلی دارد؟
در پاسخ باید عرض کنیم در حد کبود شدن که حالا ممکن است با زنجیر زدن با
سینه زدن بدن کبود شود، اگر ضرر معتنابهی برای بدن نداشته باشد به نظر حضرت
آقا اشکالی ندارد. اما کارهایی فراتر از اینها که ممکن است دشمنان سوء
استفاده کنند، مثل مجروح کردن خود یا بدن را زخم کردن و قمه زدن یا مثل
عبور از روی آتش و امثال اینها که در بعضی جاها برخی از افراد انجام
میدهند، چون به هر حال اینها اعمال مستندی نیست، در عزاداریها نه وارد
شده است، نه سیره بر این بوده است و امروزه هم دشمنان از اینگونه اعمال
علیه مکتب اهلبیت علیهمالسلام و پیروان اهلبیت علیهمالسلام سوءاستفاده
میکنند، اگر در آن حد باشد بله اشکال دارد. اما اگر در همین حد که متعارف
است سینه میزنند زنجیر میزنند بدنشان ممکن است سرخ شود کبود شود، در حد
متعارفش که ضرر معتنابهی برای بدن نداشته باشد، اشکالی ندارد.
آیا هروله کردن در عزاداری اشکال دارد؟
اگر موجب وهن مذهب نباشد، یعنی دیگران سواستفاده نکنند علیه مکتب اهلبیت
علیهمالسلام، اشکالی ندارد. ولی به طور کلی توصیه این است که از اینگونه
اعمال در عزاداری ها پرهیز کنند
.
در پاسخ سوال هایی که معمولا در مورد شیوه ی عزاداری و برخی از کارهایی که
در عزاداری صورت میگیرد و اشکال شرعی هم ندارد مثل تعزیهخوانی و امثال
اینها، وقتی سوال شده است، ضمن تایید آن عزاداریهای متعارف و متعادلی که
از دیرباز بین مومنین مرسوم بوده اضافه فرموده اند:"بهتر آن است که مجلس
ذکر مصیبت برپا کنند".پس معلوم است که اینگونه کارهای متعارف مثل هیئتهای
عزاداری مثل سینهزنی و زنجیرزنی به طور متعارف اینها اشکالی ندارد و جزء
شعائر دینی ما محسوب میشود. اما یک کارهایی که موجب وهن مذهب است در شان
مومن نیست این کارها را انجام دهد و دشمنان علیه مکتب تشیع از آن
سوءاستفاده میکنند ، آن کارها جایز نیست
.
در برخی هیئتها به علت
استقبال پرشور جوانان و تراکم جمعیت و کمبود جا در حسینیهها، خیابانهای
اطراف بسته شده یا تردد در آنها با مشکل مواجه میشود. آیا این کار اشکال
دارد؟ یا اینکه صدای عزاداری خیلی بلند باشد، اگر موجب آزار و اذیت نشود
چطور؟ و اگر اشکال دارد، آیا شرکت در این مجالس با علم به اینکه داخل
حسینیه نمیتوان حضور پیدا کرد اشکال دارد؟
اولا بدانیم که عزاداری حضرت اباعبدالله حسین علیهالسلام از افضل قربات
است. تاثیر بسیار زیاد و آثار و برکات بسیار زیادی دارد و همچنان باید
مراسم عزاداری اباعبدالله حسین علیهالسلام زنده بماند و تاکید بر آن است.
خود سیره مقام معظم رهبری هم بر این است که در برخی از ایام سال مجلس عزا
برپا میکنند، ذکر مصیبت و نوحهخوانی انجام میشود در محضر ایشان. اما در
برخی از ایام، بیرون آمدن هیئتهای عزاداری و دستهها جزء شعائر دینی است
مثل تاسوعا و عاشورا. خب به طور طبیعی برخی از خیابانها بسته میشود برخی
از راهها بسته میشود گرچه همان جاها هم اگر بشود مراعات کنند که بسته
نشود بهتر است. اما مثل راهپیمایی روز قدس، راهپیمایی 22 بهمن، تاسوعا،
عاشورا و امثال اینها طبیعی است ، اکثر مردم هم در این مراسم حضور دارند.
اما در غیر این مواقع که شخصی در حسینیهای یا در منزل خودش مجلس عزایی
برپا کرده است ولو اینکه عزاداری سید و سالار شهیدان باشد، نباید خلاف
مقررات نظام باشد یعنی بستن راهها، به خاطر مجلس عزاداری شخصی - گرچه عرض
کردم حساب تاسوعا و عاشورا جداست و اصلا خروج این هیئتها و دستهها جز
شعائر دینی محسوب میشود و به طور طبیعی خیلی راهها بسته میشود مردم هم
مطلع هستندو قالب مردم هم در این مراسم شرکت دارند - اما در غیر این مواقع
مومنین باید مراعات کنند، راه بر مردم بسته نشود و صدای بلندگوها آزاردهنده
نباشد و مردم را اذیت نکند، همچنین صدای طبل و امثال اینها و کارهای دیگری
که جانبی است - مثل ایستگاههای صلواتی که برپا میکنند- و خوب هم هست؛
ولی یک جایی باشد که هم راه مردم بسته نشود، ایجاد مزاحمت نشود و نظافت
خیابان ها حفظ بماند. اما پرسیدند آیا شرکت در چنین مجلسی اشکال دارد؟ نه،
شرکت در آن مجلس ولو جا هم نباشد اشکالی ندارد، ولی شما مزاحمت ایجاد نکنید
و راه را نبندید.
آیا گفتن ذکر حسین علیهالسلام
در سینهزنی و به اصطلاح شور تند و پشت سر هم، بی احترامی است و اشکال
شرعی دارد؟ آیا این مصداق غنای روضهخوانی است؟
ظاهرا مصداق غنا نباشد، اما باز یک توصیهای رهبر انقلاب داشتند به برخی
از مداحان که تکرار این الفاظ ثمره چندانی ندارد و عین عبارت این بود که
فرمودند "این مداحی شما، نوحهخوانی شما باید حکم یک منبر آموزنده را داشته
باشد". یعنی قصیدههایی را بخوانید ، مطالبی را داشته باشید که مردم بر
معرفتشان نسبت به ائمه اطهار علیهمالسلام و تاریخی که گذشته است، وقایعی
که در عاشورا اتفاق افتاده است اطلاع بیشتری پیدا کنند؛ باید یک منبر
آموزنده باشد. و میفرمودند که تکرار این الفاظ ثمرهای ندارد. البته
نمیتوانیم به طور کلی بگوییم حرام است؛ نه، حرام نیست و به عنوان یک فتوا
نیست. به عنوان یک توصیه که به جای تکرار این الفاظ مطالبی گفته شود که
برای مخاطبین ضمن اینکه عزاداری هست مفید هم باشد و بر معرفت آنها بیفزاید و
چیز یاد بگیرند
.
به تازگی یک مغازهای باز کردم و
از آنجایی که در ماه محرم تعداد مشتریها در منطقه ما بیشتر میشود و با
این شرایط من مقداری هم به بازار بدهکارم، میخواستم بدانم اگر تاسوعا و
عاشورا مغازه را باز کنم و خرید و فروشی داشته باشم اشکال شرعی دارد؟
مومنین در ایام عزای معصومین علیهمالسلام از یکسری کارها پرهیز میکنند:
مثلا مجلس شادی ندارند اما اگر عقد خوانده شود اشکالی ندارد. معمولا کارها
را تعطیل میکنند که در این مراسمی که جزء شعائر مذهبی شناخته میشود، شرکت
کنند. اگر مغازه باز کردن شما در آن ایام توهینی باشد به عزاداران یا به
عزاداری یا به اباعبدالله حسین علیهالسلام، بله این اشکال دارد. اما اگر
یک مغازهای است که چند ساعتی باز میکنید که برخی از حوائج مومنین برآورده
شود و بعد هم مغازه را میبندید و هیچ از آن برداشت نشود که بیاحترامی و
توهین به عزاداری و عزاداران یا خدای ناکرده به اباعبدالله حسین
علیهالسلام است، اشکالی ندارد. ولی به طور کلی عرض کردیم معمولا مومنین در
یکسری ایام خاص مثل عاشورا، دست از یکسری کارهای دیگر میکشند و همگی در
مراسم عزای سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله حسین علیهالسلام شرکت
میکنند
.
راجع به قمهزنی نظر حضرت آقا
را پرسیدند که به نظر ایشان چه حکمی دارد؟ آیا مقلدین سایر مراجع هم باید
از این دستور تبعیت کنند؟ و نکته دوم اینکه آیا مخفیانه بودن یا مخفیانه
نبودن آن با هم فرقی دارد؟
خب نظر آقا در مورد قمهزنی را شاید همه شنیده باشید که ایشان این کار را
در وضعیت فعلی حرام میدانند. تعبیر ایشان این بود که نه سابقهای دارد -
این کار، حالا ممکن است یک سابقهای داشته باشد اما در گذشتههای دور یک
چنین کارهایی مثل قمهزنی سابقهای بین مومنین نداشته است - افزون بر اینکه
امروزه از این عمل علیه مکتب اهلبیت علیهمالسلام و علیه شیعیان
سواستفاده میشود. شما اگر مراجعه کنید به برخی از سایتها و کلمه شیعه را
بزنید، همین تصویر قمهزنی دیده میشود. فلذا بله این کار به نظر حضرت آقا
حرام است و باید از این کار پرهیز شود و فراتر از فتوا، ایشان تعبیرشان این
بوده که این عزاداری نیست،بلکه تخریب عزاداری است.بنابراین همه مومنین و
مقلدین سایر مراجع با کمال احترام به مراجع معظم تقلید، از این دستور باید
تبعیت کنند و از اینگونه کارها در عزاداری که اینها عزاداری نیست، بلکه به
ضرر مکتب اهلبیت علیهمالسلام است پرهیز کنند. و فرقی هم بین قمهزنی
مخفیانه یا علنی نگذاشتند؛ بنابراین حتی جداگانه هم سوال شده است در مورد
اینکه مخفیانه بروند قمه بزنند، فرمودند نه این کار را هم نباید بکنند و
منع کردند
.
انتهای پیام/
انتهای پیام