اسدالله حبیب چهره ادبی افغانستان درگذشت

اسدالله حبیب، نویسنده، شاعر و استاد ادبیات فارسی دانشگاه کابل و بیدل‌شناس، دیروز جمعه چهارم آذر ۱۴۰۱ در ۸۱ سالگی در هامبورگ آلمان درگذشت. حبیب متولد ۱۳۲۰، در شهر کابل بود. او دوره مکتب را در ولایت فاریاب افغانستان سپری کرد و دوره لیسانس را در دانشکده ادبیات دانشگاه کابل و دوره دکتری را در انستیتو زبان‌های شرقی دانشگاه مسکو خواند. پس از پایان تحصیل به کابل برگشت و استاد دانشکده ادبیات دانشگاه کابل شد. سال‌ها در این سمت فعالیت کرد.

حبیب بر استادی در دانشگاه کابل، مدتی سمت اتحادیه نویسندگان افغانستان و ریاست دانشگاه کابل را نیز بر عهده داشت. همچنین عضو آکادمی علوم افغانستان نیز بود. او یکی از بیدل‌شناسان و ادبیات‌شناسان شناخته شده افغانستان بود و آثار پژوهشی زیادی در این عرصه از خود برجای گذاشته است. زنده‌یاد حبیب عضو حزب دموکراتیک خلق افغانستان نیز بود. او بعد از شروع جنگ‌های داخلی در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه هفتاد، راه مهاجرت را در پیش گرفت و تا پایان عمر در آلمان زیست.

«وداع با تاریکی»، «آتش در نارنج‌زار»، «سه مزدور»، «آخرین آرزو» «کشف بزرگ»، «پایان غم بزرگ»، «سپیداندام»، «داس‌ها و دست‌ها»، «نظر گل»، «سواحل گنگا»، «شب‌ها ارواح می‌آیند»، «انفجار»، «بیدل شاعر زمانه‌ها»، «راه گورکی»، «ادبیات دری در نیمه نخستین سده بیستم»، «ویژگی‌های داستانی شاهنامه»، «بیدل و چهار عنصر»، «دوره امانی»، «پژوهشی در وضع فرهنگی اجتماعی زمان امیر امان‌الله»، «واژنامه بیدل»، «سایه صدا؛ جلوه‌های هنری شعر بیدل» و «انسان در نگارستان شعر بیدل» از جمله آثار اوست.

خلیل الله افضلی، بنیانگذار مؤسسه پژوهشی بایسنغر در هرات، در سوگ او چنین نوشت: «دکتر اسدالله حبیب بیدل‌شناس برجسته که امروز پا از دایره هستی به بیرون گذاشت از معدود چهره‌ها و شاید پرکارترین چهره ادبی افغانستان در غربت غرب بود. او یک عمر (بیش از چهل سال) با آثار بیدل زیست و ثمره آن انتشار چندین کتاب خوب، ده‌ها مقاله و ترجمه از زبان روسی درباره این شاعر و کارنامه اوست. پندارم از میان پژوهشگران ادبی معاصر افغانستان هیچ کدام را این مایه اعتبار و پذیرش و مقبولیت در یک رشته ادبی (بیدل‌شناسی) دست نداده است. از او آثاری در خصوص فردوسی‌شناسی، دستور زبان، درست‌نویسی، شعر و داستان، تاریخ و … نیز منتشر شده است. دربارۀ کارنامه بیدل‌پژوهی او باید زیادتر نوشت و بحث کرد. روحش شاد باد!»