جهان برای مهار دود و ترافیک تلاش می‎‌کند

به گزارش معاصر، کیفیت هوا با سلامت انسان، آب و هوا و کل اکوسیستم‌های زمین در سراسر جهان ارتباط تنگاتنگ دارد. بنابراین سیاست‌های کاهش آلودگی هوا یک استراتژی برد - برد هم برای آب و هوا و هم برای سلامت انسان‌ها ارائه می‌کند و در پی اعمال این سیاست‌ها، بار بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا کاهش می‌یابد و همچنین به کاهش کوتاه‌مدت و بلندمدت پدیده تغییرات آب‌وهوایی کمک می‌کند.

آمار به‌روز شده در سایت سازمان جهانی بهداشت (WHO) نشان می‌دهد تقریبا تمام جمعیت جهان (۹۹ درصد)، هوایی را تنفس می‌کنند که فراتر از محدودیت‌های تعیین شده در دستورالعمل این سازمان و حاوی سطوح بالایی از آلاینده‌هاست و همچنین آلودگی هوا، سالانه عامل مرگ زودرس هفت میلیون نفر در جهان است.

بنابر اعلام سایت اطلاع رسانی این سازمان، از دود معلق در شهرها گرفته تا دود داخل خانه‌ها (ناشی از اجاق و سوزاندن چوب)، همگی از عناصر آلوده کننده هوا هستند که تهدیدی بزرگ برای سلامت ساکنان زمین و آب و هوا است.

از سوی دیگر در سال‌های اخیر میزان تولید مواد آلاینده و سمی به ویژه در کلانشهرهای دنیا با سرعتی بی‌سابقه همچنان رو به افزایش است.

با توجه به وسعت و شدت معضل آلودگی به نظر می‌رسد تمام تلاش‌هایی که تاکنون در راستای مقابله با آن انجام گرفته ناکافی بوده‌اند.

راهکارهای برخی دولت‌های جهان برای مقابله ترافیک و آلودگی هوا

در سال‌های اخیر برنامه و راهکارهای مختلفی برای تمرکز بیشتر روی مشکل آلودگی هوا در کشورها و شهرهای مختلف و کاهش این بحران تا حد امکان در نظر گرفته شده که برخی از آنها شامل موارد زیر است:

* افزایش عوارض ورودیِ خودروهای آلاینده به مرکز لندن

* افزایش بودجه مقابله با آلودگی هوا در آلمان

* رایگان شدن رفت و آمد با اتوبوس‌های شهری در دهلی نو

* برنامه دولت چین برای ایجاد مناطق جنگلی جدید

* تعطیلی موقت کارخانه‌ها و جایگزینی سوخت مصرفی خانوارها در چین

* مقابله دولت پکن با آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی با بکارگیریِ خودروهای برقی

* اعمال محدودیت بر تردد خودروها در فاصله روزهای دوشنبه تا جمعه در مکزیکوسیتی

آسمان دودآلود آمریکای شمالی در تابستان ۲۰۲۳

با ادامه و شدت گرفتن آتش‌سوزی‌های طبیعیِ غرب کانادا در بسیاری از روزهای تابستان امسال (۲۰۲۳)، دود غلیظ تا مدت‌ها بخش‌های وسیعی از آسمان آمریکای شمالی را فراگرفته بود و باعث نگرانی مردم در مورد کیفیت هوا شد.

به گزارش بی بی سی، این مشکلی است که به خصوص مردم کانادا و نواحی غرب آمریکا از جمله کالیفرنیا در یک دهه اخیر به‌ طور جدی با آن مواجه بوده‌اند.

اوایل ماه مه امسال معمولا زمان شروع آتش‌سوزی‌های طبیعی در این منطقه است با این حال کارشناسان می‌گویند که امسال ابعاد آتش‌سوزی‌ها غیرعادی و بسیار وسیع‌تر بوده است.

همچنین به گفته مرکز ملی بین‌سازمانی حریق‌ها در آمریکا، سال ۲۰۲۲ نیز زمان وقوع بیشترین آتش‌سوزی‌های طبیعی (از نظر تعداد نه وسعت) در یک دهه قبل در آمریکا بوده است به طوری که ۵۹ هزار مورد آتش‌سوزی، دو میلیون و ۸۳۰ هزار هکتار را در مناطق مختلف سوزاند و باعث انتشار گسترده دود شد.

به نوشته گاردین، تحقیقات جدید در عین حال نشان می دهد که در ایالات متحده بحران آب و هوایی، پیشرفت‌ها در مسیر بهبود کیفیت هوا را معکوس کرده است به طوری که در حال حاضر از هر سه آمریکایی یک نفر در مناطقی با سطوح مضر آلاینده زندگی می کند که خطر بروز شرایط اورژانسی برای افراد آسیب‌پذیر و حساس، عوارض بارداری و مرگ زودرس را افزایش می دهد.

طبق گزارش سالانه انجمن ریه آمریکا (ALA) تقریباً ۱۲۰ میلیون نفر در ایالات متحده هنوز در معرض سطوح ناسالم دوده و مه‌دود هستند. همچنین افراد رنگین پوست تقریبا چهار برابر بیشتر از سفیدپوستان آمریکایی در آلوده ترین مناطق زندگی می کنند.

در ایالات متحده میزان نژادی بودن دسترسی به هوای پاک کاملا آشکار است. رنگین پوستان با وجود اینکه کمی بیش از ۴۰ درصد از جمعیت عمومی را تشکیل می دهند، ۵۴ درصد از جوامعی را تشکیل می دهند که در شهرستان هایی با کیفیت هوای نامناسب زندگی می کنند.

بر اساس این گزارش، ۱۰ شهرستان از ۱۱ مورد از آلوده ترین شهرستان های آمریکا در کالیفرنیا هستند که در آن بحران آب و هوایی به آتش سوزی های جنگلی و افزایش دما دامن زده است.

کاهش طول عمر، پیامد تشدید آلودگی در کشورهای جنوب آسیا

در بیش از پنج سال اخیر جنوب آسیا یکی از آلوده‌ترین مناطق جهان بوده و بنابر پیش‌بینی‌های کارشناسان این امر می‌تواند منجر به کاهش امید به زندگی و طول عمر ساکنان این منطقه از قاره آسیا شود.

«موسسه سیاست انرژی دانشگاه شیکاگو» (EPIC) چندی پیش در تحقیقاتی در این زمینه اعلام کرد: این منطقه شامل آلوده‌ترین کشورهای جهان از جمله بنگلادش، هند، نپال و پاکستان است و بیش از نیمی از کل سال‌های زندگی از دست رفته در سطح جهان به دلیل آلودگی در این کشورها رخ می‌دهد.

صنعتی شدن سریع و رشد جمعیت به کاهش کیفیت هوا در جنوب آسیا دامن زده است، جایی که سطح آلودگی ذرات معلق در حال حابر اساس گزارش‌ها، مردم بنگلادش به طور متوسط ​​۶.۸ سال از زندگی خود را به دلیل آلودگی هوا از دست می‌دهند.

همچنین در این گزارش آمده است که هند، مسئول حدود ۵۹ درصد افزایش آلودگی جهان از سال ۲۰۱۳ میلادی است.

در «دهلی نو»، آلوده‌ترین کلانشهر جهان که جمعیت زیادی هم دارد، میانگین طول عمر بیش از ۱۰ سال کاهش یافته است.

در عین حال این گزارش می‌گوید که چین برای کاهش ۴۲.۳ درصدی آلودگی بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۱ میلادی تلاش کرده است.

تقریبا همه اروپایی‌ها هوای سمی تنفس می‌کنند

مطالعات نشان می‌دهد بحران انتشار آلاینده‌های ریز در شهرهای بزرگِ اروپا در سال‌های اخیر تشدید شده و تقریبا تمام اروپایی‌ها هوای سمی تنفس می‌کنند و اکثر ساکنان شهرهای اروپایی به ویژه در شرق این قاره در معرض سطوح ناایمن و خطرناک آلودگی هوا هستند.

ارزیابی‌هایی که اخیرا نتایج آن اعلام شد، حاکیست ۹۸ درصد از اروپایی‌ها هوای آلوده و بسیار مضر تنفس می‌کنند که منجر به مرگ ۴۰۰ هزار نفر در سال می‌شود.

روزنامه گاردین در گزارشی مرتبط با این ارزیابی‌ها آورده است: اروپا با یک بحران شدید بهداشت عمومی مواجه است، تقریبا همه در سراسر این قاره در مناطقی با سطوح خطرناک آلودگی هوا زندگی می‌کنند.

گاردین با انتشار جزئیات این بررسی از کیفیت هوا در مناطق مختلف اروپا گزارش کرده است: تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از روش‌شناسی پیشرفته - شامل تصاویر ماهواره‌ای دقیق و اندازه‌گیری‌های بیش از ۱۴۰۰ ایستگاه پایش زمینی - تصویر بی‌سابقه و وحشت‌آوری از هوای کثیف را بر فراز این قاره نشان می‌دهد به طوری که ۹۸ درصد از مردم در مناطقی زندگی می‌کنند که آلودگی ناشی از ذرات ریز و بسیار زیان‌آور در آنجا، بیش از حدمجاز تعیین شده از سوی سازمان جهانی بهداشت (WHO) است. در واقع حدود دو سوم از مردم در مناطقی زندگی می کنند که کیفیت هوا بیش از دو برابر دستورالعمل‌های این سازمان است.

همچنین بنابر داده‌های «آژانس محیط زیست اروپا»، اکثر ساکنان شهرهای اروپایی در معرض سطوح ناایمن آلودگی هوا هستند و این درحالیست که بهبود کیفیت هوا مطابق با سطوح توصیه شده سازمان جهانی بهداشت می تواند از بیش از نیمی از مرگ و میرهای زودرس بر اثر قرار گرفتن در معرض ذرات ریز در این قاره جلوگیری کند.

این آژانس می‌گوید به رغم تلاش‌هایی که در جهت بهبود کیفیت هوا صورت گرفته اما آلودگی هوا همچنان بزرگترین خطر بهداشتی زیست‌محیطی در اروپا است و قرار گرفتن در معرض ذرات ریز و سطوح دی اکسید نیتروژن بالاتر از توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت برای بسیاری از افراد اتفاق می‌افتد.

کدام مناطق اروپا بیشترین آلودگی هوا را دارند

بنابر اعلام گاردین، کشور «مقدونیه شمالی» بیشترین آسیب ناشی از آلودگی هوا را در اروپا دیده است. براساس آمار ارائه شده تقریبا دو سوم مردم در سراسر این کشور در مناطقی زندگی می‌کنند که انتشار ذرات PM۲.۵ در این نواحی بیش از چهار برابر دستورالعمل‌های WHO است و در چهار منطقه از جمله در شهر «اسکوپیه»، پایتخت آن نیز آلودگی هوا تقریبا شش برابر این دستورالعمل‌ها است.

در عین حال شدت آلودگی هوا در اروپای شرقی به‌ طور قابل‌توجهی بدتر از اروپای غربی است. در ایتالیا نیز که تقریبا در مرکز این قاره واقع شده آلودگی هوا یک بحران زیست‌محیطی است، جایی که بیش از یک سوم از ساکنان «دره پو» و مناطق اطراف آن در شمال این کشور هوایی استنشاق می‌کنند که چهار برابر استانداردهای تعیین شده از سوی سازمان جهانی بهداشت برای خطرناک‌ترین ذرات معلق در هوا است.

بنابر گزارش دویچه‌وله، در اواسط فوریه ۲۰۲۳ میلادی (سال جاری) بسیاری از شهرهای دره پو، تحت پوشش آلودگی قرار گرفتند.

به گفته محققان رصدخانه اروپایی «کوپرنیک»، جغرافیا تا حدی در این زمینه تاثیرگذار است.

این کارشناسان می‌گویند: منطقه توسط کوه ها احاطه شده است و آلودگی ناشی از ترافیک سنگین، صنعت، تصاعدهای ناشی از فعالیت‌های کشاورزی و گرمایش منازل مسکونی در این منطقه به دام افتاده است.

میلیون‌ها اروپایی در معرض سطح بالای آلاینده‌های هوا

«روئل ورمولن»، استاد اپیدمیولوژی زیست محیطی در دانشگاه «اوترختِ» هلند که سرپرستی تیمی از کارشناسان و محققانی را بر عهده داشته که در سرتاسر این قاره این داده ها را جمع آوری کردند، گفت: این یک بحران شدید بهداشت عمومی است. آنچه به وضوح می بینیم این است که تقریبا همه در اروپا هوای ناسالم تنفس می کنند.

این داده‌ها همچنین نشان می‌دهد:

* تقریباً همه ساکنان هفت کشور در اروپای شرقی شامل صربستان، رومانی، آلبانی، مقدونیه شمالی، لهستان، اسلواکی و مجارستان، دو برابر فراتر از استانداردهای سازمان جهانی بهداشت،‌ هوای آلوده تنفس می‌کنند.

* بیش از نیمی از جمعیت مقدونیه شمالی و صربستان نیز با ذرات آلاینده ریز، چهار برابر بیشتر از استانداردهای سازمان جهانی بهداشت زندگی می کنند.

* در آلمان، سه چهارم جمعیت با بیش از دو برابر حدمجاز WHO زندگی می کنند و این رقم در اسپانیا ۴۹ درصد و در فرانسه ۳۷ درصد برآورد شده است.

* در سراسر بریتانیا نیز سه چهارم جمعیت در مناطقی زندگی می کنند که در آن قرار گرفتن در معرض ذرات مضر آلاینده هوا، یک تا دو برابر دستورالعمل WHO است و تقریبا یک چهارم جمعیت این منطقه هم بیش از دو برابر حدمجاز آلاینده تنفسی می‌کنند.

* نزدیک به ۳۰ میلیون اروپایی در مناطقی زندگی می کنند که غلظت ذرات ریز آلاینده در آن نواحی حداقل چهار برابر بیشتر از دستورالعمل‌های WHO است.

* در مقابل تنها کشوری که هنوز از این استانداردهای کیفیت هوا عبور نکرده سوئد است. در سوئد هیچ منطقه ای وجود ندارد که PM۲.۵ به بیش از دو برابر رقم WHO برسد و همچنین برخی از مناطق در شمال اسکاتلند نیز از معدود مناطقی در سراسر اروپا هستند که کمتر از سطح تعیین شده ذرات آلاینده در هوا دارند.

افزایش قربانیان کم سن و سال آلودگی هوا در اروپا

هرچند میزان مرگ های زودرس که هر سال توسط آژانس محیط زیست اروپا برآورد می‌شود در گروه سنی کودکان نسبت به مجموع جمعیت اروپا نسبتا پایین است، با این حال آمار مرگ‌های ناشی از آلودگی هوا در میان کودکان و نوجوانان نیز نگران کننده شده است.

بنابر گزارشی که اخیرا از سوی این آژانس منتشر شده، آلودگی هوا سالانه جان بیش از ۱۲۰۰ کودک و نوجوان را در اروپا می‌گیرد.

به گزارش دویچه وله، به خصوص کودکان از زمانی که هنوز در رحم مادر هستند تا وقتی که به سن بلوغ برسند خیلی بیشتر در برابر آلودگی هوا آسیب‌پذیرند.

قاره‌ای که شاید دیگر سبز نباشد

آلودگی هوا به یک معضل اصلی در اروپا تبدیل شده است و اتحادیه اروپا تحت فشار قرار گرفته تا اقدامات جدی‌تری را در جهت مهار این بحران رو به رشد برای بهداشت عمومی انجام دهد.

ترافیک، صنعت، گرمایش خانگی و فعالیت‌های کشاورزی از منابع اصلی انتشار PM۲.۵ هستند و تأثیر آن اغلب به طور نامتناسبی توسط فقیرترین جوامع در کشورها احساس می‌شود.

یکی از مطالعات اخیر نشان می دهد که آلودگی هوا عامل یک میلیون مرده زایی در سال در این قاره است و مطالعه دیگری نشان می دهد جوانانی که در شهرها زندگی می‌کنند میلیاردها ذره سمی آلودگی هوا در قلب خود دارند.

دکتر «هانا بوگارد»، کارشناس آلودگی هوای اروپا در موسسه اثرات سلامت ایالات متحده در این رابطه گفت: این تحلیل جدید برای کمک به بحث و اطلاع رسانی در مورد آلودگی هوا و اثرات آن روی این قاره که به گفته او منجر به مرگ صدها هزار نفر در اروپایی شده که سال‌ها به قاره سبز معروف بوده، بسیار مهم است.

وی تاکید می‌کند: این مرگ‌ها قابل پیشگیری هستند و برآوردهای فوق هنوز شامل میلیون‌ها مورد بیماری غیرکشنده، سال‌های زندگی با ناتوانی، بستری شدن در بیمارستان یا اثرات سلامتی ناشی از سایر آلاینده‌ها نمی‌شود.

هرچند برخی شهرها در سراسر اروپا از جمله لندن و میلان برای مقابله با آلودگی هوا راه‌حل‌هایی ارائه کرده‌اند از معرفی مناطق بسیار کم آلاینده گرفته تا طرح‌های کاهش ترافیک و ترویج پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری اما کارشناسان می‌گویند که سیاستمداران باید با توجه به شواهد فزاینده آسیب‌ها، با فوریت بیشتری وارد عمل شوند.