مروری بر پروژه تکمیل شبکه گاز شرق کشور

به گزارش معاصر، اگر تصویر حماسه‌ای را که این روزها به‌ همت سربازان گاز در شرق کشور جریان دارد کمی بزرگ‌تر ببینیم، درمی‌یابیم ماجرا فراتر از پیشرفت سریع «پروژه خط لوله گاز دوراهی دشتک - نهبندان - سربیشه» قابل بررسی است، زیرا این پروژه تعبیرگر رؤیای دیرین اهالی صنعت گاز ایران در تکمیل برنامه راهبردی و ملی «رینگ شرقی شبکه گاز کشور» است و مهندسی و توسعه گاز در این مأموریت خطیر، تاکنون اوضاع را همان‌گونه مدیریت کرده که از این سازمان پروژه‌محور انتظار می‌رفت.

بیایید قدری به عقب برگردیم؛ انگار همین دیروز بود که در یک روز تابستانی و در آیینی باشکوه، عملیات اجرایی «پروژه دوراهی دشتک - نهبندان» آغاز شد و حالا  پیشرفت آن از رکورد ۹۰ درصد عبور کرده است که این عدد حتی در قیاس با نصاب‌های پیشین شرکت مهندسی و توسعه گاز هم استثنایی به نظر می‌رسد. اکنون و در حالی که همه از اتمام پروژه تا پایان سال می‌گویند مرور چند نکته در این زمینه خالی از لطف نیست.

۱- وقتی ظهر اول تیرماه امسال در شهر « نهبندان» گرد هم آمدیم تا آغاز پروژه را جشن بگیریم هرگز کسی تصور نمی‌کرد هنوز به برگ‌ریزان پاییز نرسیده، یکی از رکوردهای فوق‌العاده صنعت گاز به‌ سرعت برق و باد به‌ ثبت برسد. در واقع این پروژه اضطراری و پرچالش، عیار فنی مهندسان توسعه گاز کشور را آشکار کرد و بر تسلط مدیریت پروژه آنها صحه گذاشت. این روزها هر جای ایران را که نگاه کنید پروژه‌های خطوط لوله، تأسیسات تقویت فشار و پالایشگاه زودتر از موعد به بهره‌برداری می‌رسند.

واقعاً فرقی نمی‌کند درباره ایستگاه نورآباد، پالایشگاه ایلام یا عبور از اعماق آب‌های خروشان خلیج‌فارس صحبت کنیم، زیرا اکنون «اتمام پروژه بر اساس زمان‌بندی» بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت مهندسی و توسعه گاز قلمداد می‌شود و وقتی پای توسعه زیرساخت‌ها در مناطق کمتر برخوردار به میان بیاید، پای فشردن بر این گفتمان واجب‌تر است. 

۲- این پروژه به‌واسطه اهمیت راهبردی، حساسیت مقام‌های دولت و وزارت نفت و وقایع زمستان سال گذشته در خراسان، آنقدر در کانون توجه قرار دارد که سازمان‌های متعددی (حتی گاه غیرمرتبط و غیرمتخصص) به دفعات درباره پیشرفت آن اطلاع‌رسانی و اظهارنظر کرده‌اند که این مسئله بی‌سابقه است، البته باید این پدیده را به فال نیک گرفت و آن را به حساب حساسیت افکار عمومی، اهمیت منطقه‌ای - کشوری، همچنین سر ذوق آمدن ناظران از پیشرفت سریع پروژه گذاشت. 

در میان غوغای انواع تفسیرها که پیشرفت پروژه را مشتاقانه رصد می‌کنند، اما فراموش نکنیم که راهبری مدبرانه مغزهای متفکر طرح خطوط لوله هفتم سراسری گاز و پیگیری لحظه به لحظه مجری طرح و مدیر پروژه تاکنون ده‌ها گره را در روندهای پیچیده این پروژه گشوده است و مشاور و پیمانکار پایِ کار که برای افتتاح زودتر از موعد هم‌قسم شده‌اند نیز  لحظه‌ای آرام و قرار ندارند تا کار تا پایان سال به سرانجام برسد.

۳- مهندسی و توسعه گاز هر آنچه از تجربه عملیاتی و تخصص اندوخته بود، در این پروژه به میدان آورده است. فقط کافی است در جاده‌های حوالی شهر نهبندان حرکت کنید؛ انبوهی از ماشین‌آلات را در امتداد جاده می‌بینید که تا چشم کار می‌کند به حفاری، جوشکاری، لوله‌گذاری و ریسه مشغولند.

تقریباً همه مسیر پروژه از سوی عوامل اجرایی قرق شده است و در گرما و سرمای جغرافیای خشن و کویری شرق کشور، کار لحظه‌ای توقف ندارد. 

۴- برای افتخار به این رکورد استثنایی و منحصربه‌فرد کافی است نگاهی به‌ عملکرد شرکت‌های پروژه‌محور کشور از منظر زمان بیندازیم. آمار و ارقام به‌روشنی می‌گوید متغیر «زمان» همواره پاشنه‌ آشیل طرح‌های صنعتی و نقطه‌ ضعف بزرگ پروژه‌های عمرانی بوده و کندی روندها گاهی آنقدر کار را به درازا کشانده که طرح‌ها توجیه اقتصادی خود را از دست داده‌اند. در چنین شرایطی شرکتی در قلب صنعت گاز سر برافراشته که با رکوردشکنی‌های پشت سر هم، دوستداران پیشرفت این مرز و بوم را امیدوار می‌سازد و همواره انتخاب اول برای سخت‌ترین آوردگاه‌ها لقب می‌گیرد.

بهنام میرزایی

مدیر امور مهندسی و ساختمان شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران