پیش بینی وضعیت انرژی جهان در سال ۲۰۲۴

به گزارش معاصر به نقل از هفته‌نامه بررسی تحولات بین‌المللی انرژی و تغییر اقلیم مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی، نگاه به آینده برای پیش‌بینی آنچه ممکن است در فضای انرژی در طول یک سال به‌طور کامل اتفاق بیفتد، همیشه کاری چالش‌برانگیز است.

دنیای انرژی همیشه در حال تغییر و پیش‌بینی آن همواره سخت بوده است و هیچ دلیلی وجود ندارد که انتظار داشته باشیم سال ۲۰۲۴ به‌طور اساسی و ذاتی متفاوت از این قاعده باشد.

افزایش نگرانی‌ها در مورد تغییرات اقلیمی، برنامه‌های حمایتی دولت‌ها برای سوق دادن بازارها به مسیرهای رقابتی و انتخابات پیشرو در ایالات متحده، انگلستان و سایر کشورها، سال ۲۰۲۴ را به یکی از حداقلی‌ترین سال‌های قابل ‌پیش‌بینی در تاریخ تبدیل می‌کنند.

پس از بیان این نااطمینانی‌ها که می‌تواند بهانه‌ای برای توجیه هرگونه تحقق نیافتن پیش‌بینی‌ها باشد، در ادامه به ۹ پیش‌بینی متواتر بخش انرژی برای سال ۲۰۲۴ پرداخته می‌شود:

۱- خودروسازان آمریکایی غیر از شرکت تسلا از سوی سرمایه‌گذاران خود تحت‌فشار قرار خواهند گرفت تا برنامه‌های تولید خودروهای برقی خود را بیشتر کاهش دهند.

شکی نیست که تقاضای مصرف‌کنندگان برای تولیدات شرکت تسلای ایلان ماسک همچنان قوی است، همان‌طور که نتایج قوی این شرکت در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد.

پرسش این است که آیا تقاضای کافی برای حفظ هر سازنده خودروی برقی دیگر در ایالات متحده تا دستیابی به سود واقعی وجود دارد؟ برای ‌مثال شرکت‌های خودروساز برقی آمریکایی، ریویان (Rivian) و فیسکر (Fisker) به دلیل ضعف تقاضا، تعهدات سرمایه‌گذاری عمده در خودروهای برقی را برای سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۳ کاهش دادند، همچنین بخش خودروهای برقی شرکت‌های بزرگ فورد و جنرال موتورز زیان‌های بزرگی متحمل شدند.

شروع یک دهه زودتر تسلا نسبت به سایر سازندگان آمریکایی خودروهای برقی باعث شد این شرکت در ایجاد زنجیره تأمین و زیرساخت شارژ پیشرفته‌تر شود و به خریداران اطمینان بیشتری دهد که کمتر تحت تأثیر نگرانی‌های طولانی‌مدت در مورد عوامل ترس نظیر اضطراب بُرد (anxiety range)، معیارهای عملکرد و زیرساخت ناکافی قرار خواهند گرفت.

تاکنون خودروسازان سنتی مانند فورد و جنرال موتورز توانسته‌اند با سودآوری خیره‌کننده در تولید و فروش خودروها و کامیون‌های سنتی بنزینی و گازوئیلی خود و جبران زیان‌ بخش خودروهای برقی، سرمایه‌گذاران را آرام کنند. اما این می‌تواند راهبردی با ماندگاری محدود باشد که به شرایط اقتصادی و سرمایه‌گذاران بستگی دارد. به‌علاوه درصد فزاینده‌ای از فروشندگان خودرو از خودروسازان تقاضای سرمایه‌گذاری برای بازاریابی و آموزش خودروهای برقی کرده‌اند تا بتوانند تعداد زیادی از خودروهای فروخته‌نشده را بفروشند. در این شرایط، سال ۲۰۲۴ می‌تواند سالی بحث‌برانگیز برای صنعت خودروهای برقی آمریکا باشد و در این میان، خودروهای تسلا همچنان محصولاتی استثنایی باقی خواهند ماند.

۲- انرژی‌های تجدیدپذیر به رشد خود ادامه خواهند داد، اما رشد بیشتر از انرژی بادی به سمت انرژی خورشیدی متمایل خواهد شد.

 انرژی خورشیدی طی دو سال گذشته شاهد رشد بی‌سابقه‌ای در ایالات متحده بوده است و هیچ دلیلی وجود ندارد که انتظار داشته باشیم این رشد در سال ۲۰۲۴ متوقف شود، یا به‌طور چشمگیری کاهش یابد. یارانه‌ها و معافیت‌های مالیاتی قانون کاهش تورم (IRA) دولت بایدن برای تشویق چنین رشدی طی ۸ سال یا بیشتر طراحی شده‌اند و تأثیر سرمایه‌گذاری کل این برنامه‌ها با توجه به رقابت سرمایه‌های خصوصی و شرکتی برای سهم بری بدون شک چند برابر خواهد شد.

تطبیق‌پذیری و توانایی برتر انرژی خورشیدی در اغلب موارد برای استقرار در مراکز مصرف به‌ جای صدها مایل دورتر، جایی که باد به‌طور منظم می‌وزد، مزایای رقابتی قابل‌توجهی را نسبت به انرژی بادی ایجاد می‌کند. صنعت انرژی باد در سال ۲۰۲۳ با مشکلات مالی و مقرراتی عمده‌ای مواجه شد و به نظر نمی‌رسد این عوامل در ۱۲ ماه آینده بهبود قابل‌ملاحظه‌ای داشته باشند.

۳- جهان دوباره حجم بی‌سابقه‌ای زغال‌سنگ مصرف خواهد کرد.

 شگفتانه بزرگ اینجاست، درست است؟ افزایش عمده ظرفیت برق زغال‌سنگی توسط چین به‌تنهایی تقاضای قوی برای این منبع سوخت فراوان و ارزان را با وجود تلاش‌های متمرکز تنظیم‌کننده‌ها و برنامه‌ریزان در سراسر جهان برای مهار آن تضمین می‌کند. کشورهای درحال‌توسعه نیز همچنان به زغال‌سنگ به‌عنوان قابل‌اطمینان‌ترین و آسان‌ترین منبع سوخت برای تولید برق نگاه می‌کنند تا زمانی که توسعه‌دهندگان انرژی‌های تجدیدپذیر قادر به رقابت واقعی با زغال‌سنگ بر اساس قابلیت اطمینان و هزینه باشند. به نظر می‌رسد تا آن روز هنوز فاصله زیادی وجود دارد.

۴- ملاحظات امنیت ملی انرژی همچنان بر اهداف بین‌المللی اقلیمی اولویت خواهد داشت.

از سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سالی یاد می‌شود که طی آن حرکت در مسیر اهداف بین‌المللی اقلیمی متوقف شد، زیرا کشورها در اولویت دادن به مسائل امنیت انرژی داخلی دو برابر تلاش کردند.

این اولویت‌های ملی به‌نوبه خود در بازنگری در راهبردهای شرکت‌های بزرگ جهانی مانند شل، بی‌پی و سایر شرکت‌ها منعکس شدند. با افزایش روزافزون درگیری‌ها و ناآرامی‌ها در سراسر جهان، دلایل زیادی وجود دارد که انتظار داشته باشیم این روند فعال ادامه یابد.

۵- سیاست انرژی ایالات متحده و جهت‌گیری آینده آن به موضوع اصلی در انتخابات پاییز این کشور تبدیل خواهد شد.

انرژی و سیاست انرژی به‌ندرت به‌عنوان موضوعی واقعاً کلیدی در مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری مطرح شده است، اما هنگامی که مبارزات انتخاباتی عمومی در ماه اوت آغاز شود، قیمت‌های نوسانی برق و دیگر اشکال انرژی ذهن رأی‌دهندگان را به خود مشغول خواهد کرد.

اگر دو حزب بزرگ آمریکا را با جو بایدن، رئیس‌جمهور فعلی و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا روبه‌رو کنند، همان‌طور که هم‌اکنون محتمل به نظر می‌رسد، بحث بر سر انرژی داغ می‌شود و انتخاب دوقطبی خواهد شد: مقررات و یارانه‌ها به سبک نیو دیل سبز (Deal New Green) بایدن در مقابل بستر «drill, baby, drill»  ترامپ که در اولین دوره ریاست‌جمهوری وی به نزدیکی آمریکا به هدف استقلال انرژی کمک کرد.

۶- تقاضای جهانی نفت خام بین ۲ تا ۲.۵ میلیون بشکه نفت در روز در طول سال ۲۰۲۴ افزایش می‌یابد.

دلیل اول ساده است: نفت و محصولات بی‌شماری که از آن تولید می‌شود، آن‌قدر در بافت زندگی مدرن درهم‌تنیده شده‌اند که اجازه نمی‌دهند تقاضای آن در نبود رکود اقتصادی بزرگ جهانی کاهش یابد. دلیل دوم کمی پیچیده‌تر است: جایگزین‌هایی که اکنون توسط همه برنامه‌ریزان مرکزی جهان غرب پیشنهاد می‌شود، جایگزین مناسبی برای نفت نیستند. تا زمانی که چنین فناوری‌های جایگزینی واقعاً پیشرفته و مقیاس‌پذیر به روشی پایدار و مقرون‌به‌صرفه شوند، تقاضا برای نفت در سراسر جهان همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد.

۷- قیمت نفت خام در هیچ مقطعی در سال ۲۰۲۴ به بالاتر از ۹۰ دلار در هر بشکه نخواهد رسید.

به‌رغم افزایش تقاضا برای نفت، افزایش عرضه در کشورهای غیراوپک مانند ایالات متحده، گویان و فراساحلی غرب آفریقا، حفظ قیمت‌های جهانی در سطح یا بالاتر از ۷۰ دلار در هر بشکه برای اوپک پلاس دشوار خواهد کرد. کار اینگهام (Ingham Karr) یکی از اقتصاددانان در اتحادیه تولیدکنندگان انرژی تگزاس می‌گوید انتظار دارد کشورهای اوپک پلاس مجبور شوند در طول سال ۲۰۲۴ سهم بیشتری از بازار را واگذار کنند.

۸- تعداد دکل‌های حفاری داخلی ایالات متحده به‌تدریج کاهش خواهد یافت.

تعداد دکل‌های فعال حفاری آمریکا طبق گزارش Enverus در طول سال ۲۰۲۳ تقریباً ۲۵ درصد کاهش یافت، زیرا تولیدکنندگان نفت و گاز شیل فرآیندهای خود را بهینه کردند و فناوری‌های پیشرفت‌های را به کار گرفتند که آنها را قادر می‌سازد بشکه‌های نفت و فوت مکعب گاز بیشتری را از هر چاه جدید استخراج کنند. افزایش سطح یکپارچگی در میدان‌های شیل از طریق ادغام‌ها و اکتساب‌ها نیز منجر به کاهش تعداد دکل‌ها خواهد شد، به‌طوری که شرکت‌های ترکیبی جدید مانند اگزان موبیل/ پایونیر می‌توانند از صرفه‌جویی در مقیاس بیشتر در عملیات خود بهره ببرند.

۹- در سال ۲۰۲۴ قیمت بنزین در آمریکا افزایش چندانی نخواهد داشت.

ترکیب عوامل مختلف با افزایش عرضه که موجب تعدیل قیمت‌های جهانی نفت می‌شود، به‌نوبه خود به اعتدال و ثبات قیمت‌های بنزین برای مصرف‌کننده در پمپ‌بنزین‌های آمریکا منجر خواهد شد. اگرچه این خبر خوبی برای مصرف‌کنندگان است، اما برای دولت بایدن و صنعت خودروهای برقی بسته‌ای مختلط است. افزایش هزینه‌های تولید انرژی از سوخت‌های فسیلی نه‌تنها یکی از اهداف اصلی دستور کار سیاست سبز بایدن است، بلکه یکی از عوامل اصلی برای متقاعد کردن رانندگان برای روی ‌آوردن به خودروهای برقی به شمار می‌رود. کارگزاران انتخاباتی بایدن بدون شک از قیمت‌های پایین و معتدل بنزین و گازوئیل به‌عنوان عاملی مثبت برای شانس انتخاب مجدد رئیس‌جمهور استقبال خواهند کرد، اما این قیمت‌ها نکته منفی محرز برای دستور کار سیاست سبز بایدن هستند.

در حالی که ممکن است همه روایاتی که فناوری‌های جدید و سرمایه‌گذاری برای توسعه آنها را ترویج می‌کنند، غیرقابل‌تصور به نظر برسد، سکون موجود کنونی در پشت مجموعه گسسته‌ای از روش‌های تأمین انرژی غالب شامل نفت و گاز، زغال‌سنگ، انرژی بادی، خورشیدی و خودروهای برقی به نظر می‌رسد سال ۲۰۲۴ را به چیزی شبیه سال گذشته در حوزه انرژی، حداقل در ظاهر و سطح تبدیل کند.

با این حال اشتباه نکنید: سرعت نوآوری و پیشرفت فناوری حباب‌گونه زیرپوستی به این معناست که هر وضعیت به‌ظاهر پایدار در تصویرسازی از انرژی جهانی، کوتاه‌مدت است، همان‌طور که همیشه در طول تاریخ مدرن این‌گونه بوده است.

بنابراین انتظار می‌رود پیش‌بینی‌ها برای سال ۲۰۲۵ کاملاً متفاوت و پویاتر از پیش‌بینی‌هایی باشد که در اینجا ارائه شد. اکنون باید از ثبات نسبی موجود در بخش انرژی لذت برد.