درگیری مستقیم بین ایالات متحده و ایران بعید است

به گزارش معاصر به نقل از دنیای‌اقتصاد: درست یک روز قبل، ارتش ایالات متحده با هدف انتقام حمله هواپیمای بدون سرنشین به پایگاه آمریکایی در اردن که منجر به کشته شدن سه سرباز آمریکایی شد، به بیش از ۸۵ هدف در عراق و سوریه حمله هوایی کرد.

از زمان وقوع آخرین درگیری اسرائیل و فلسطین در ۷ اکتبر، ارتش یمن با نشان دادن حمایت خود از فلسطین، بارها به کشتی‌‌‌های اسرائیلی در دریای سرخ، یکی از مهم‌ترین خطوط کشتیرانی جهان، حمله کرده‌‌‌است.

در ۲۶ ژانویه، ارتش یمن مدعی شد که به یک نفتکش انگلیسی در خلیج عدن حمله موشکی انجام داده که منجر به آتش گرفتن کشتی شده است. همچنین حوثی‌‌‌ها اعلام کردند که یک موشک بالستیک ضدکشتی به سمت ناوشکن آمریکایی یو اس اس کارنی در خلیج عدن شلیک کردند.

حملاتی که منجر به تلافی از سوی ایالات متحده و بریتانیا شد. حملات مکرر به کشتی‌‌‌ها در دریای سرخ باعث شده است که چند شرکت کشتیرانی بین‌المللی تعلیق موقت این مسیر را اعلام کنند و در نواحی جنوبی آفریقا حرکت کنند.

این مساله می‌تواند منجر به تاخیر و هزینه‌‌‌های اضافی شود و در نتیجه هزینه‌‌‌های حمل‌ونقل را افزایش دهد. در ۲۸ ژانویه، یک پایگاه نظامی آمریکا در نزدیکی مرز اردن با سوریه مورد حمله قرار گرفت که منجر به کشته شدن سه سرباز آمریکایی و زخمی شدن بیش از ۴۰ نفر شد. این اولین بار از زمان شروع درگیری کنونی اسرائیل و فلسطین است که ارتش ایالات متحده از کشته شدن سربازانش خبر می‌دهد.

ایالات متحده این حمله را به گروه «مقاومت اسلامی در عراق» نسبت می‌دهد. اخیرا، جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده و چند مقام ارشد دولت ایالات متحده، بارها نسبت به اقدامات تلافی‌جویانه مرحله‌‌‌ای علیه گروه‌‌‌های مسلحی که به نیروهای آمریکایی حمله می‌کنند، هشدار داده‌‌‌اند.

این حملات هوایی روز جمعه با حمله به بیش از ۸۵ هدف در عراق و سوریه آغاز شده است. جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی، گفت که حملات هوایی آمریکا به اهداف نظامی در عراق و سوریه که حدود ۳۰ دقیقه به طول انجامید، «با دقت انتخاب شده و بر اساس شواهد واضح و غیرقابل انکار مبنی بر ارتباط آنها با حملات به پرسنل ایالات متحده در منطقه صورت گرفته است».

ژنرال داگلاس سیمز دوم، مدیر ستاد مشترک، گفت که ارتش ایالات متحده مطمئن است که اهدافی را هدف قرار داده که با حملات مداوم علیه آمریکایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها مرتبط است.

تنش‌‌‌ها تشدید می‌شود؟

تحلیلگران ارزیابی می‌کنند که ارتش ایالات متحده ممکن است در روزهای آینده به گسترش دامنه اقدامات تلافی‌‌‌جویانه ادامه دهد، اما درگیری مستقیم بین ایالات متحده و ایران بعید است.

جو بایدن در بیانیه‌‌‌ای که روز جمعه صادر کرد، گفت: «ایالات متحده به دنبال درگیری در خاورمیانه یا هیچ جای دیگر در جهان نیست، اما اجازه دهید همه کسانی که ممکن است به دنبال آسیب رساندن به ما باشند این را بدانند: اگر شما به یک آمریکایی آسیب بزنید، ما پاسخ خواهیم داد.»

در مورد اقدامات احتمالی نظامی ایالات متحده علیه ایران، جان کربی از افشای هر گونه طرح خاصی خودداری کرد. با این حال، وی تاکید کرد که هدف آمریکا «تضعیف و مختل کردن توانمندی‌‌‌های گروه‌‌‌هایی است که ایران مورد حمایت و پشتیبانی قرار می‌دهد».

از زمان کشته شدن سربازان آمریکایی در حمله اردن، بایدن با فشار قابل‌توجهی برای انتقام از ایران مواجه شده است. برخی از جمهوری‌خواهان خواستار حمله به اهداف ایرانی شده‌‌‌اند، اما این می‌تواند به طور بالقوه به یک جنگ تمام‌عیار تبدیل شود؛ سناریویی که بایدن می‌‌‌خواهد از آن اجتناب کند. پروفسور دینگ لانگ از دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای معتقد است که سیاست ایالات متحده ممکن است موثر نباشد و جنگ با هدف برتری و کنترل در خاورمیانه ادامه خواهد داشت. دینگ همچنین بر این باور است که انتظار می‌رود وضعیت ناپایدار باقی بماند، اما درگیری مستقیم بین ایالات متحده و ایران بعید است.

هدف پشت آن چیست؟

تحلیلگران استدلال می‌کنند که چنین هرج و مرجی منعکس‌کننده سردرگمی، تناقضات و اختلافات در سیاست خاورمیانه‌‌‌ای ایالات متحده است. این رویکرد نه‌تنها به درگیری کنونی اسرائیل و فلسطین پایان نمی‌‌‌دهد، بلکه تنش‌‌‌ها را در منطقه تشدید می‌کند.

طارق فهمی، استاد علوم سیاسی در دانشگاه قاهره، گفت در حالی که دولت آمریکا به دنبال آتش‌بس در غزه است، به حملات خود به ارتش یمن و اهدافی در عراق و سوریه ادامه می‌دهد و این نشان‌دهنده سردرگمی در سیاست آمریکا در خاورمیانه است.

این مساله، نه‌تنها اعتبار ایالات متحده در خاورمیانه را تضعیف می‌کند، بلکه ناتوانی آن را در مقابله با چالش‌‌‌های کنونی در منطقه نشان می‌دهد. لیو شینلو، رئیس دانشکده مطالعات عربی دانشگاه مطالعات خارجی پکن گفت: «در مورد پنجمین سفر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده به خاورمیانه، ایالات متحده موضع میانجی‌گری یک آتش‌بس را برای راضی کردن متحدان و کاهش احساسات ضد‌آمریکایی در کشورهای عربی اتخاذ می‌کند.»

بسام صالحی، دبیرکل حزب مردم فلسطین نیز معتقد است که ایالات متحده هرگز به طور جدی به آتش‌‌‌بس در خصوص این جنگ فکر نکرده است؛ سفرهای مکرر بلینکن به خاورمیانه نیز صرفا برای جلوگیری از کاهش آرای بایدن در پی بحران انسانی ناشی از جنگ و درگیری‌‌‌ها در غزه در طول مبارزات انتخاباتی او است.

محمد عمری، کارشناس سوری در روابط بین‌الملل، معتقد است که اقدامات تهاجمی ایالات متحده در خاورمیانه‌‌‌ای که از قبل متشنج است، اوضاع را بیشتر متشنج می‌کند و منطقه را به وضعیتی بسیار بی‌ثبات می‌‌‌کشاند.

وی افزود: «رویارویی قریب‌‌‌الوقوع است و هرگونه محاسبات نادرست می‌تواند باعث پیشروی تنش در منطقه در آستانه درگیری شود.» دینگ گفت که برای حل چالش‌‌‌ها و بحران‌های خاورمیانه، باید به علت اصلی آشفتگی کنونی یعنی درگیری اسرائیل و فلسطین پرداخت. به باور وی، دستیابی به آتش‌بس دائمی در این جنگ، اولین گام برای حل معضل است.