بازگشت تحریم‌ها برای مجازات ایران کافی نیست

به گزارش اخبار معاصر، جان بولتون، سیاست‌مدار و نو محافظه کار راستگرای آمریکایی طی یادداشتی در روزنامه نیویورک تایمز به انتقاد از ساختار بازگشت تحریم ها در صورت نقض توافق از سوی ایران پرداخت و مدعی شده است که نقض توافق از سوی ایران حتمی است و از این رو باید ساختار تنبیهی مستحکم‌تری برای ایران لحاظ کرد.

اگر کسی حرف اوباما را باور کرده بود که همه گزینه ها برای مقابله با برنامه تسلیحاتی ایران روی میز است، توافق وین امتیازات کمتری به نفع تهران داشت. اما هیچ کس تهدید نظامی اوباما را جدی نگرفت. حتی جو بایدن نیز هنوز در تلاش است تا به دموکرات های مضطرب کنگره اطمینان بدهد توافق وین گزینه ی نظامی را از روی میز حذف نکرده است.

دولت اوباما هم علیرغم اعتمادی که به توافق دارد، می فهمد که ایران حتما قول خود را زیر پا می گذارد. نقض بالقوه توافق از سوی ایران، تنها یکی از موضوعات سخت مذاکره کنندگان نیست بلکه ماهیت خود مذاکرات بود. تمام ساختار توافق بر این مساله است که چگونه نقض موارد توافق نامه بررسی و مدیریت شود.

اگر ایران در حال نقض توافق به دام بیفتد، برنامه ابواما این نیست که از قدرت نظامی استفاده کند بلکه میخواهد تحریم ها را به جای خود بازگرداند. دولت اوباما می گوید که این تحریم ها یا حتی تحریم های جدید می تواند مانع نقض توافق و یا تنبهی برای نقض آن باشد و توافق را پیش ببرد و ایران را از سلاح هسته ای پاک کند. این منطق مذاکرات هم هست: اگر تحریم ها ایران را به پای میز مذاکرات کشانده است، می تواند بعدتر هم موجب استمرار توافق شود.

متاسفانه، مکانیزمی که برای برررسی تخلفات در نظر گرفته شده، معیوب است. اگر پیش بینی اوباما از رفتار ایران درست بود، ( که برای به کارگیری موفق این توافق ضروری است)، تهران باید درد احتناب ناپذیری که کشورشان در صورت تخلف متحمل خواهد شد، بشناسد.

اما زبان توافق وین حکایت دیگری دارد. در دو بند ( پاراگراف 26 و 37)، ایران مشروعیت بازگشت تحریم ها را رد می کند و می گوید: ‌اگر تحریم ها دوباره به صورت جزئی یا کلی اعمال شوند، ایران از اجرای تعهدات برجام خودداری می کند.

یعنی اگر ایران تعهدات خود را اجرا نکند و تحریم ها بازگردد، ایران ملزم به اجرای تعهداتش نمی شود بلکه برعکس، از انجام آن ها خودداری می کند.

و البته این اتفاق تنها زمانی روی میدهد که ایران از آزادی دارائی هایش سود برده است. اروپایی ها که رابطه اقتصادی با ایران را -که فقدانش خودشان را به اندازه ایران متضرر کرده- از سر گرفته اند.