اخبار معاصر:در عصر حاضر کشورها صرف نظر از نوع حکومتی که دارند به عنوان یک سیستم باز شناخته میشوند و با توجه به این ویژگی هیچ کشوری در دنیا نمیتواند خود را بینیاز از سایر کشورها بداند.
در چنینفضایی وقتی صحبت از اقتصادمقاومتی می‌شود منظور قطع ارتباط با دنیای خارج نیست هر چنددر ماهیت اقتصاد مقاومتی مبارزه و تشخیصحوزههای فشار و متعاقباً تلاش برای کنترل و بی اثرکردن آن نهفته است، اما این روش در پی ایجاد سیستمی بسته و منزوی برای کشور نمیباشد. برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید وابستگی‌های خارجی کاهش یابد و بر تولید داخلی کشور و تلاش برای خود اتکایی تاکیدگردد، اما این روش اقتصادی روشی مقطعی و یا مختص شرایط بحران ، جنگ و تحریم نمیباشد.
فلسفه وجودی اقتصادمقاومتی چیست؟
در روابط بینالمللی استقلال کشورها در ابعاد مختلف از مباحث کلیدی تلقی می شود. استقلال سیاسی و اقتصادی تضمینی برای تداوم حیات، حفظ عزت و پایداری یک کشور است و در درون کشور حفظ این استقلال به هوشمندی و درایت همه آحاد نیاز دارد و در چنین فضایی اقتصاد مقاومتی به عنوان یک روش پویا و همیشگی میتواند تضمین کننده استقلال یک کشور باشد.
اقتصاد مقاومتی باید در ذهن و عمل تمامی افراد یک کشور تثبیت شده و در تمامی عرصه ها از شعار به شعور برسد و در این میان بانکها به عنوان خط مقدم اقتصادی و توسعه اقتصادی کشور میتوانند در نهادینه شدن اقتصاد مقاومتی نقشی اثربخش و کارا داشته باشند.
بانکها در اقتصادی بانک محور
اقتصاد کشور ما بانکمحور است. در واقع این گرایش وجود دارد که همه مشکلات اقتصادی با کمک بانکها حل و فصل شود اما این مهم در عرصهعمل شدنی نیست.
موجودیت بانکها و قدرت وامدهی آنها به پسانداز مردم وابسته است و بههمین دلیل قادر نخواهند بود هم نیازهایمالی در سطح خرد و هم تمام پروژه های اقتصادی کشور را پاسخگو باشند.
بانکها با توجه به ماموریتی که دارند و با در نظر گرفتن توان مالی به سهم خود در اقتصاد مقاومتی نقشآفرینی می کنند.
برای اینکه سهم بانکها در اقتصاد مقاومتی مشخص شود بهترین روش استفاده از سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است.
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی با هدف تأمین رشد پویا و بهبود شاخص‌های مقاومت اقتصادی و دستیابی به اهداف سندچشم‌انداز بیست‌ساله و با رویکردی جهادی، انعطافپذیر،فرصتساز، مولد، درون‌زا، پیشرو و برون‌گرا ابلاغ شده است.
اعم مواردی که در این سیاست ها مرتبط با نظام بانکی و تبیینکننده نقش بانکها ( مستقیم و غیر مستقیم ) در اقتصاد مقاومتی است به شرحذیل مطرح می شود:
• تأمین شرایط و فعال‌سازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه‌های انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری‌های جمعی و تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کم درآمد و متوسط
• محور قراردادن رشد بهره‌وری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید،توانمندسازی نیروی کار،تقویت رقابت‌پذیری اقتصاد،ایجاد بستر رقابت بین مناطق و استانها و بکارگیری ظرفیت و قابلیت‌های متنوع در جغرافیای مزیت‌های مناطق کشور
• افزایش تولیدداخلی نهاده‌ها و کالاهای اساسی (بویژه در اقلام وارداتی)،و اولویت دادن به تولید محصولات و خدماتراهبردی و ایجاد تنوع در مبادی تأمین کالاهای وارداتی با هدف کاهش وابستگی به کشورهای محدود و خاص
• اصلاح و تقویت همه جانبه نظام مالی کشور با هدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی،ایجاد ثبات در اقتصاد ملی و پیشگامی در تقویت بخش واقعی
• حمایت همه جانبه هدفمند از صادرات کالاها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارز آوری مثبت
• افزایش سالانه سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت و گاز تا قطع وابستگی بودجه به نفت
• شفاف‌سازی اقتصاد و سالم سازی آن و جلوگیری از اقدامات،فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا در حوزه‌های پولی،تجاری،ارزی و …
نقش بانک ها
بانک ها چگونه می توانند در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی سایر نهادها را یاری دهند؟ اهداف تعیین شده برای نظام بانکی در قانون عملیات بانکی بدون ربا جواب این پرسش را میدهد. این اهداف عبارتند از:
1- استقرار نظام پولی و اعتباری بر مبنای حق وعدل ( باضوابط اسلامی) به منظور تنظیمگردش صحیح پول و اعتبار در جهت سلامت و رشد و اقتصادکشور
2- فعالیت در جهت تحققاهداف و سیاستها و برنامه‌های اقتصادی دولت جمهوری اسلامی با ابزارهای پولی و اعتباری
3- ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش تعاون عمومی و قرضالحسنه از طریق جذب و جلب وجوه آزاد و اندوخته‌ها و پساندازها و سپرده‌ها و بسیج و تجهیز آنها در جهت تامین شرایط و امکانات کار و سرمایه گذاری به منظور اجرای بند 2و9 اصل چهلوسوم قانون اساسی
4- حفظ ارزش پول و ایجاد تعادل در موازنه پرداختها و تسهیل مبادلات بازرگانی
5- تسهیل در امور پرداختها و دریافتها و مبادلات و معاملات و سایر خدماتی که بموجب قانون بر عهده بانک گذاشته می‌شود.
مشاهده می شود که بین اهداف نظام بانکی و سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی ارتباطی تنگاتنگ و منطقی وجود دارد.
اقتصاد مقاومتی و صندوق توسعه ملی
صندوق توسعه ملی جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یکی از مهمترین صندوق‌های ثروت در دنیا نقش محوری و راهبردی در تبدیل بخشی از عواید ناشیاز فروش نفت و گاز میعانات گاز و فرآورده‌های نفتی به ثروت‌های ماندگار،مولد و سرمایه‌های زایندهاقتصادی و حفظ سهم نسل‌های آینده از منابع نفت و گاز و فراوردههاینفتی ایفا می‌نماید و برجستگی این نقش و جایگاه حیاتی آن در اقتصاد کشور در قوانین،سیاستهایکلان کشور،اساسنامه و ساختار صندوق بهوضوح مشاهده می‌شود.
بنابراین تحقق اهداف صندوق توسعه ملی در راستای کامل پیاده سازی اقتصاد مقاومتی است و حتی میتوان اینگونه بیان نمود که سرنوشت اقتصاد مقاومتی با رسالتی که به عهده صندوق توسعه ملی گذاشته شده گره خورده است.
پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود این است: عملکرد این صندوق چه ارتباطی با نقش بانکها در اقتصاد مقاومتی دارد؟ صندوق توسعه ملی منابع خود را در داخل کشور اعم از ارزی و ریالی از طریق بانکها ( دولتی یا خصوصی ) تخصیص میدهد و در واقع هدایت هوشمندانه این منابع در راستای تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی و درک و رعایت این سیاستها توسط کارگزاران عامل و متقاضیان و جلوگیری از انحراف منابع و حصول اطمینان از برگشت منابع و چرخش آن ، اقتصاد مقاومتی را به سرمنزل مقصود خواهد رساند.
محمد ربیع زاده - کارشناس ارشد امور بانکی
انتهای پیام
نظریات کینز چه ارتباطی با سیستم های پولی بانکها دارد؟