به گزارش معاصر، از اواسط بهار تا آخر تابستان بهترین زمان برای مسافرت به آذربایجان شرقی و لذت بردن از دره‌های سبز، چشمه‌های آب گرم، روستاهای پلکانی و گورستان‌های تاریخی این استان است. تعطیلات خرداد فرصت مناسبی برای مسافرت به آذربایجان شرقی و گشت‌وگذار در روستاهای بکر آن است.
۱- روستای کندوان
علی‌رغم آن‌چه شنیدن این نام به ذهن متبادر می‌کند، روستای کندوان ارتباطی با تونل کندوان ندارد. این روستا که دامنه سهند بنا شده یکی از ۳ روستای صخره‌ای معروف دنیا است که برخلاف ۲ روستای دیگر در ترکیه و امریکا خالی از سکنه نیست و زندگی در آن جریان دارد.
چشمه آب معدنی کندوان و بازارچه سنتی این روستا در میان گردشگران محبوبیت بالایی دارد، اما آن‌چه نام این روستا را بر سر زبان‌ها انداخته معماری کله‌قندی خانه‌های این روستا است که به شکل غار، و با کمک دست در پای کوه کنده شده‌اند. تعدادی از این خانه‌ها نیز به اقامت‌گاه‌های بومگردی تغییر کاربری داده‌اند.
کندوان روستایی پلکانی است و از میان آن نیز رودخانه‌ای عبور می‌کند. جمعیت این روستا حدوداً ۸۰۰ نفر است و در فصل تابستان از گردش‌گر لبریز می‌شود. در تابستان هوا در این روستا به‌گونه‌ای است که حتی به وسایل سرمایشی نیز نیازی احساس نمی‌شود.
۲- روستای لیقوان
این روستا بزرگترین و پرجمعیت‌ترین روستای آذربایجان شرقی است که در دره‌ای در دامنه کوه سهند واقع شده‌است.
این روستا نام خود را از چشمه‌های آب گرمی که از دامنه سهند جاری می‌شود گرفته‌است. ترکیب این چشمه‌ها با آب‌وهوا و سرسبزی این روستا به آن نام دره بهشت داده‌است. با این‌حال تنها جاذبه دیدنی این روستا، طبیعت آن نیست بلکه این روستای کهن آثاری تاریخی نیز مانند عمارت سنگی لیقوان، گورستان تاریخی و پل حاج سالار دارد
نام این روستا یادآور پنیر مشهور آن است که به سرتاسر آذربایجان شرقی و تهران صادر می‌شود. در چندسال اخیر جشنواره‌ای به نمام پنیر لیقوان نیز در این روستا برگزار شده‌است.
گورستان این روستا به ثبت فهرست آثار ملی درآمده‌است.
۳- روستای اوشتبین
روستای اوشتبین در کنار رودخانه ارس به‌خاطر معماری پلکانی خود به ماسوله آذربایجان شهرت یافته‌است.
این روستا میان ۳ کوه بلند قرار گرفته و از ۳ آبادی مختلف نیز مشتق شده‌است. گفته می‌شود که وجود عدد ۳ (اوش) در نام روستا به یکی از این ۲ مورد اشاره دارد.
در گورستان قدیمی روستای اوشتبین چند کتیبه به خط ثلث متعلق به دوران شاه طهماسب و شاه عباس صفوی و سنگ‌نوشته‌هایی به قدمت ۸ قرن پیش دیده می‌شود.
از دیگر آثار تاریخی روستا می‌توان به سنگ در خانه‌ها اشاره کرد که یکی از آنها مربوط به دوران سلطان محمد خدابنده است.
نزدیکی به ۲ رودخانه ارس و هراس باعث شده این روستا بسیار سرسبز و سرشار از باغ‌های میوه باشد.
روستای اوشتبین در سال ۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
۴- روستای زنوزق
این روستا در واقع بزرگترین روستای پلکانی در ایران است که به‌خاطر سرخ‌رنگ بودن خانه‌هایش به ماسوله سرخ شهرت دارد. قدمت بعضی از خانه‌های این روستا به دوران صفویه و قدمت برخی دیگر به زمان ایلخانیان نسبت داده می‌شود. بعضی از نشانه‌ها نیز قدمت این روستا را مربوط به عهد میترائیسم، پیش از میلاد مسیح می‌رسانند.
اسم این روستا در اصل «زنوز داغ» بوده است که به‌صورت تحت‌اللفظی شهر چشمه‌ها در پای کوه معنی می‌دهد. از جمله چشمه‌های این شهر، چشمه کلیستر است که منبع تأمین آب کشاورزی روستا است و در کنار آن تفرج‌گاهی نیز برای استراحت وجود دارد.
با اندکی فاصله گرفتن از روستا می‌توان به آبشار دامجی قیه و دشت سرسبز ماهار و سد زنوز رسید.
ناگفته نماند این روستا فاقد هتل یا اقامت‌گاه است و برای اقامت در آن چاره‌ای جز کمپینگ یا اقامت در هتل نزدیک‌ترین شهر یعنی شهر مرند در ۵۵ کیلومتری روستا وجود ندارد.
۵- روستای حیله‌ور
روستای حیله‌ور در فاصله‌ای بسیار کوتاه با کندوان قرار گرفته به‌طوری‌که با پای پیاده نیز رفت‌و‌آمد میان این ۲ روستا امکان‌پذیر است. بااین‌حال علی‌رغم شهرت روستای کندوان، روستای حیله‌ور چندان شناخته‌شده نیست. علت را باید در شکل معماری این روستا جست که به شکل دست‌کندهایی در اعماق زمین حفر شده‌است. شکل معماری این روستای متروک به معبد «مهرپرست ورجوی» در مراغه و روستای «صور» در بناب شباهت دارد. داستانی که علت متروک شدن این روستا را توضیح می‌دهد از ترک این روستا به‌علت حمله مغول حاکی است. گفته می‌شود که اهالی پس از ترک این روستا تجربه حفر خانه را این‌بار در دل کوه و در روستای کندوان تکرار کردند. وجه تسمیه این روستا نیز همین شکل معماری است که آن را از دید سایرین پنهان می‌کند.
روستای متروک حیله‌ور در سال ۱۳۸۴ به ثبت فهرست میراث ملی کشور رسید.
