«یک بام و دو هوا»؛ راهبرد جبهه اصلاحات برای مشارکت

به گزارش معاصر، برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری پس از شهادت آیت الله سید ابراهیم رئیسی، همه جریان ها و فعالان سیاسی را به تکاپو انداخته است. اصلاح طلبان هم از این قاعده مستثنی نبوده و فعالیت های انتخاباتی خود را با جدیت آغاز کرده اند.

در بین اصلاح طلبان، افرادی از جمله مجید انصاری، محمد صدر، محمدرضا عارف، اسحاق جهانگیری، محمد هاشمی، محمد شریعتمداری و مسعود پزشکیان به صورت جدی مطرح هستند هرچند که هنوز کسی از این چهره ها تصمیم نهایی و رسمی خود را برای حضور در انتخابات اعلام نکرده است؛ البته در روز اول ثبت نام از داوطلبان، مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردم سالاری در وزارت کشور حضور یافت و به عنوان اولین اصلاح طلب در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد.

در این بین احزابی مثل ندای ایرانیان، کارگزاران و اعتماد ملی زودتر از سایر تشکل های اصلاح طلب فعالیت خود را آغاز کرده و در حال بررسی گزینه های مدنظر خود هستند. این احزاب در انتخابات مجلس دوازدهم نیز فعال بوده و لیست های افراد مورد حمایت خود را اعلام کرده بودند.

در این بین هم جبهه اصلاحات به عنوان مهمترین تشکل جریان اصلاحات به ریاست آذر منصوری اعلام کرده است که به صورت مشروط در انتخابات شرکت می کند. در حالیکه موضع این جبهه در انتخابات مجلس شورای اسلامی عدم حمایت از داوطلبان انتخابات بود. با این حال جبهه اصلاحات در این دوره تصمیم به مشارکت در انتخابات گرفته است اما این مشارکت را مشروط کرده است. در بخشی از سند راهبردی جبهه اصلاحات آمده است که «جبهه اصلاحات با استفاده از فرصت پدید آمده و به منظور بهبود وضعیت کشور به صورت مشروط در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو مشارکت کند. این مشارکت با معرفی نامزد یا نامزدهای اختصاصی انجام ‌می‌پذیرد.»

نتیجه این اعلام موضع جبهه اصلاحات این است که اگر نامزد تایید صلاحیت شده داشته باشند در انتخابات شرکت می کنند نه اینکه نامزدی معرفی کرده و روی آن اجماع کنند که شرایط و صلاحیت لازم برای قرار گرفتن بین داوطلبان انتخابات را داشته باشد. شرط و شروط جبهه اصلاحات در حالی انجام می شود که آنها همواره در انتخابات های ریاست جمهوری از سال ۷۶ به بعد داوطلب تایید صلاحیت شده داشته اند از جمله خاتمی، کروبی، موسوی، معین، مهرعلیزاده، عارف، جهانگیری و همتی. در برخی از این انتخابات ها، نامزدهای اصلاحات پیروز شده و در برخی دیگر شکست خورده اند. در سال های ۹۲ و ۹۶ هم به جای نامزد خود از حسن روحانی حمایت کردند.

در چند روز گذشته هم محمد صدر گفته بود به منزل خاتمی رفته و رئیس دولت اصلاحات موافق ثبت نام او در انتخابات بوده است. در حالیکه خاتمی در انتخابات مجلس شورای اسلامی اصلا شرکت نکرد ولی ۴ ماه پس از آن انتخابات، موضع دیگری گرفته است و موافق حضور در انتخابات شده است.

در انتخابات سال ۱۴۰۲، احزاب ندای ایرانیان، اعتماد ملی و کارگزاران مسیر خود را از جبهه اصلاحات جدا کرده و مشارکت فعالی داشتند و از افراد جریان خود یا مستقل حمایت کردند. اکنون فراکسیون مستقل در مجلس دوازدهم تشکیل شده که تعداد آن را حداکثر تا ۹۰ نفر تخمین زده اند یعنی چند حزب بدون شرط گذاشتن برای نظام، در انتخابات مجلس شرکت کرده و کرسی های قابل توجهی در مجلس از افراد نزدیک به خود یا مستقل بدست آوردند. البته همین احزاب منتقد برخی عملکردهای شورای نگهبان بوده اند اما نگاه صفر و صدی به کنش سیاسی نداشته و از فرصت پیش روی خود بهره بردند و به جای سرد کردن فضای انتخابات، اعلام کردند دنبال روزنه گشایی هستند.

در حال حاضر نیز فعالیت این احزاب برای انتخابات آغاز شده است. جبهه اصلاحات هم گرچه در ظاهر نسبت به انتخابات گذشته تغییر رویکرد داده و قصد حضور در انتخابات را دارد، اما مشروط کردن این حضور یعنی برای آنها در بر همان پاشنه می چرخد که اگر در انتخابات پیروز شدیم، خودمان پیروز شدیم و اگر شکست خوردیم، نظام موجب شکست ما شد. البته انتظار می رود شورای نگهبان به مولفه «مشارکت» که رهبری انقلاب در انتخابات سال گذشته هم به عنوان یکی از چهار مولفه انتخابات اشاره کرده اند، توجه کافی داشته باشد تا با برگزاری یک انتخابات رقابتی و مشارکتی، هیچ بهانه ای به هیچ جریانی برای سرد کردن فضای انتخابات ندهد.